Tag Archives: België

Brussel in die spring

Aan die begin van die maand het ons na Brussel toe gegaan. Ons kuier vir net een dag want dit is baie maklik om heen met die Eurostar na die buiteland te ry. Ek tel hoeveel keer ek Brussel besoek het en ek dink dis my 30ste besoek of soiets.

Le Coq in Brussel

Le Coq in Brussel

Ek en vriende het deur die jare al baie kere in Le Coq (De Haan) gesit en gesels. Ek probeer Nederlands praat met min sukses maar ek hou aan probeer. Mense stap verby op nuwe voetgangerstrate of jaag verby op e-bromponies, wat ‘n groot gewaar is. Binne-in, sit mense op hul eie met koerante of staan groepe vriende wat verskillende tale praat. Ek weet wie is die meeste gesproke, Frans of Nederlands.

Django Reinhardt in Brussel

Django Reinhardt in Brussel

Ons is plan nou om weer in die somer ‘n pae daar in België te kuier sodat ons op die strand kan sit of deur die platteland ry. As moontlik wil ek ook die bewoonde en onbewoonde eilande in Schelde rivierdelta in die provinsie Seeland besoek. Die gebied lyk my soos ‘n vloedland wat soortgelyk is na die kuslyn op die twee kuslune van die Teems riviermonding. Daard word die Zeeuws dialek gespreek maar moet eerlik wees, my taalkundige bekwaamhede is nie goed genoeg om enige insigte oor die tale te kan maak nie.

Reis, reis

Hierdie maand moes ek na Brussel gaan en heirdie keer gaan ek vir werk. Dis ‘n bietjie vreemd, maar baie lekker, om na die stad te gaan aangesien dat ek nog nooit oorsee op werk gegaan het nie. Ek het min nuut om te berig oor die stad nie of oor nuwe ervaringe te praat nie – ongelukkig geen musiek. Maar hierdie keer het ek meer oor die twee taal gemeenskappe (Frans en Nederlands) geleer. In die besonder, dis waar wat mens sê; dis moeilik om te verduidelik hoe, veral in Brussel, “jou” taal verskillende aspekte van jou lewe bepaal; en hoe vriende in die ander gemeenskap verskillende reëls volg. Dis ‘n bietjie soos die vier lande in Brittanje maar eintlik ewe meer gekompliseerd.

Soos altyd, het niemand my verstaan as ek Frans of Nederlands gepraat het. Ek raak nou gewoond hieraan. Dis ‘n ware internasionale stad en vir die meerderheid van besoekers is Engels die taal van kommunikasie tydens jou verblyf.

Brussel vir nog ‘n ander keer

Elke jaar gaan ek Brussel toe vir ‘n paar dae met maatjies om ‘n paar konserts by te woon en hierdie jaar moes ek tot September-maand wag voor ek uit gaan. Hierdie keer is my verblyf baie minder stresvol as op vorige kere.

Brussel is my gunstelinge stad oorsee. Ek reis óf deur Brussel óf so ver as Brussel en elke keer wanneer ek uit die Eurostar afklim voel ek dat nou my vakansie begin het. In Brittanje is Brussel dikwels ‘n sinoniem vir iets baie vervelig maar vir my dis ‘n stad wat op die kruispad van internasionale spoorweë lê vol reisgiers, toeriste en nuuskierige mense. Ek dink oor Brussel nes hoe ek Parys in die 1960s verbeel, stede wat die Jackal in The Day of the Jackal besoek het. Ek beskou beide stede deur my eie sepia getinte persepsies van ‘n verlede wat ek nie ervaar het nie.

Ek stap op die paaie en jy ek oor tale uit soveel lande. Ek het vooraf gedink dat die stad amper heeltemal Franstalige is, maar in die sentrum hoor ek ook veel Nederlands. Ek drink koffie met ‘n Vlaamse vriend wat vir my sê sy beide amptelike tale elke dag by die werk moet praat. Hoe jaloers is ek op só ‘n baan.

Le Coq, Brussel

Waar sit ek? Le Coq op August Ortsstraat

Soos die kiekie aandui is die kroeë en biers ‘n groot aantreklikheid. Ek sê nooit vir kollegas by die werk wat ek in Brussel maak nie en hulle sê elke keer, net soos meeste mense, hoe lekker die Belgiese bier en mossels is. Die waarheid is dat gewoonlik ek net algemene bier drink as ek met Vlaamse vriende sit en suip. Persoonlik wil ek nie bier met hoë alkoholinhoud drink nie en veral nooit mossels eet nie.

Groot Markplein van Brussel

Die Kruiwa; Gilde van die “Vettewariërs” in die Groot Markplein van Brussel

Ek voel nou meer bereid om ‘n bietjie Frans te praat (wel ek het die Duolingo kursus geoden so ek hoop ek ken nou iets!) as ek ‘n koppie tee of bier bestel. Ek weet dat my Afrikaans bedoel nie dat Nederlandssprekers my kan verstaan nie maar miskien is ek ‘n bietjie fout om aan te neem dat al die ander mense Franstalig is. Op ander kere raak dit nie saak watter vreemde taal ek praat nie want hulle net Engels met my praat. Só is die lewe van die Engelsspreker in die buiteland.

Brussel se stadshuis

Brussel se stadshuis wat ‘n bietjie soos Mordor lyk!

Een rede hoekom Brussel voel soos só internasionale stad is dat elke keer ontmoet ek weer vriende uit soveel verskillende lande verskillende tale praat. Ek reis weer op die einde van die maand deur Brussel op pad na Luxemburg en ewe ‘n kort besoek is baie lekker. Die verskil van hierdie keer is dat ek my kiekies veel beter geïnstagram het.

Hoe gaan alles oorsee deesdae?

Op die naweek was ek terug in België want ek gaan na ‘n musiekfees in Hasaelt in die Vlaamse provinsie Limburg. Hierdie was my eerste besoek oorsee ná die bomontploffings en terroriste aanvalle in Brussel in Maart.

Brussel Centraal

Op die perron in die spoorwegstasie Brussel Centraal

Hierdie is ook my eerste besoek oorsee nadat Brittanje gestem het om die Europese Unie verlaat. Ek het In gestem, om ‘n lid te bly en die uitslag was beide ‘n groot verrassing en ‘n groot teleurstelling. Ek is nog steeds baie bewus aan hierdie resultaat. Mense oorsee lees oor onlangse gebeurtenisse in Brittanje oor hoe die atmosfeer verander het. Nou voel veel buitelanders nie meer veilig in hierdie land nie. Ek is skaam hieroor en dit beskryf nie ‘n beeld van my land waarvan ek hou nie.

Gare de Bruxelles-Central

Gare de Bruxelles-Central

Ek stap op die paaie van ‘n verskillende stad, sien vreemde winkels en hoor uitheemse tale en aksente. Die gevoel oor om op vakansie te ontspan is lekker in ‘n stad wat ek herken. Ongelukkig is ek onsuksesvol toe ek Frans praat. Die ander buitelanders ook, veral dié uit Spanje wat ek hoor, praat Engels met die kelners en baristas. Tensy jy Frans baie goed ken, moenie dit praat nie maar ek voel onbeskof as ek onmiddelik Engles praat sonder om te vra. Ek dink of Esperanto sou my help maar besluit nie om te probeer nie.

Maar ek vra myself of alles ook ‘n bietjie anders voel. Hierdie stad is sinoniem vir die EU. Is mense minder vriendelik toe hulle nou my aksent en taal hoor? Is hulle suspisieus of gee hulle nie om oor ons nie? As buitelanders ‘n bietjie ongemaklik begin voel, is mense ‘n bietjie versigtig vir ons? Ek dink aan verlede vakansies toe mense was meer spraaksaam en wou in Engels gesels. Nou begin ek soos die buitestander voel, meer bewus dat ek in in ander land is en ek vermoed hierdie gevoel gaan sterker word.

In Brussel-Zuid spoorwegstasie ek loop deur Britse immigrasie vir die Eurostar en die beampte kyk na my paspoort en vra of ‘n dubbel-nasionaliteit het. Ek is baie deurmekaar en beantwoord nee, wat waar is. Hoe weet hy dat my pa uit Suid-Afrika kom? Ek vergeet dat hy na my geboorteplaas in my paspoort verwys want ek is oorsee gebore. Dit was ‘n baie vreemde vraag. Was hy net verveeld en nuuskierig? Of is dit ‘n teken dat in die toekoms die staat, my staat, baie agterdogtig sal wees teen buitelanders of mense wat ‘n bietjie anders lyk?

Baarle-Hertog, Baarle-Nassau

Toe ek onlangs oorsee was, het ek ‘n draai na Baarle-Hertog in België en Baarle-Nassau in Nederland gemaak. Ek wou al lank tyd besoek want ek stel groot belang in kaarte en hierdie is ‘n anomalie – ‘n argaïese enklawe in moderne Europa.

'n Grenspaal in Baarle-Hertog en Baarle-Nassau

‘n Grenspaal in Baarle-Hertog en Baarle-Nassau

Die geskeidenis laat ‘n stille Nederlandstalige dorpie meer as interessant as ander baie soortgelyke klein Nederlandstalige dorpies klink. Die grenslyn dwaal regdeur en skep 30 klein stukkies land van beide België en Nederland in die ander land se gebiede. Dit skei strate en huise in twee. Huise se ingang is in een land geleë en die res van die huis is in die ander. Die lokasie van die ingang besluit in watter land die huis geleë is. Dit skeur die winkels en hotels in twee en jy stap uit een land na die ander en terug binne tien voetstappe sonder om op te merk.

Kaart van Baarle-Hertog en Baarle-Nassau

Kaart van Baarle-Hertog en Baarle-Nassau

In die dorpie praat almal Nederlands en ongelukkig is daar geen verskil tussen dialekte en kulture nie, wat baie interessant sou wees. Toeriste soos ek loop rondom die dorpie en neem kiekies as hulle langsaan die grenslyn staan maar ek dink as jy Belg of Nederlander is, vind jy hierdie net ‘n bietjie alledaags. Dis die tipe historiese anomalies wat Europa so interressant maak.

Die grenslyn tussen België (links) en Nederland (regs)

Die grenslyn tussen België (links) en Nederland (regs)

Op pad van Tilburg na Baarle toe, het ek en ‘n vriend na Safari Beekse Bergen toe gegaan. Daar’s ‘n tipe Suid-Afrikaanse tema daaroor – soos jy kan sien, die teken wys die invloed – maar ongelukkig kon ek nie ‘n landkaart of ‘n gids in Afrikaans kry nie. Dis seker nie soos die Krugerwildtuin nie maar as jy in suid Nederland of Europa bly, is hierdie die naaste ding aan die realiteit. Seker die kinders hou baie daarvan en as volwasse het ek baie geniet om wildhonde (een van my gunstelinge diere), leeus, luiperds en veel ander diere te sien. Ja hulle lyk ‘n bietjie moeg en verveld soos in elke dieretuin en jy dink het hulle genoeg ruim om rond te dwaal, te hardloop en te jag, maar dikwels verander die vereistes om die omheining te vergroot.

'n Teken in Safaripark Beekse Bergen

‘n Teken in Safaripark Beekse Bergen

Hier’s ‘n bottel Krüger bier. Dis seker nie ‘n beroemde brouery buite België nie en hy smaak soos ‘n gewone bier maar die etiket was interessant in die Suid-Afrikaanse tema van die dag.

Krüger bier

Krüger bier, ‘n Belgiese brouery

Brussel

Ek het ‘n paar dae in België en Nederland op vakansie deurgebring en gewoonlik skryf ek ‘n bietjie daaroor maar hierdie keer was my verblyf baie anders. Dinsdagoggend sit ek in die Groot Markplein en drink tee met ‘n vriende – soos ‘n toeris wat ek is – toe ek teks boodskappe begin ontvang oor die terroriste aanvalle en ontploffings in Brussel.

Ik ben Brussel

“Ik ben Brussel” buite die Brusselse Effektebeurs

Ek moet sê ons almal was veilig en was baie ver van die lughawe en moltreinstasie wat betrokke was. Ons het vinnig besef dat ons nie die Eurostar gaan kry nie en kon maklik ‘n nuwe bespreking vir Woensdag maak. Vir ons, moes ons ‘n ekstra dag in die stad bly en ‘n nuwe hotel vind voor ons gaan in ‘n kroeg sit en drink maar dis al. Ons was baie gleukkig en ‘n bietjie gestres en geskok.

Die stad was natuurlik baie stil en mense vermy die strate en bly tuis. Buite die Brusselse Effektebeurs op Anspachlaan – op die ander kant van die pad van ons kroeg – begin mense bymekaar kom met vlae en kerse en ook kom die televisie crews en verslaggewers. Jy sien die foto’s en video’s op die nuus en in die koerante. Toe ek die voorafgaande Vrydag in die land aankom het, patrolleer reeds soldate in barette op die strate en ook in Antwerpen, maar Dinsdag dra hulle staalhelms saam met polisiemanne met geweers en die sekuriteit by die stasie is nou veel groter.

Die hele ervaring was net ‘n bietjie ongerieflik en het ons nie aangetas nie terwyl veel ander mense is baie ernstig aangetas en hulle lewes heeltemal verander. Ek voel ‘n bietjie skuldig aan die feit dat ek amper soos ‘n toeris op die voorval was terwyl vriende was baie bekommerd. Dit was goed om huistoe te kom en om my kat weer te sien.

Terug van die Lae Lande

Ná vier dae in die Lae Lande is ek nou terug in Londen en ek dink agter na ‘n fantastiese klein vakansie vol reis, musiek, vriende en ‘n bietjie kultuur. Die dag toe ek vertrek het, het ek in die oggend in die Europese verkiesings gaan stem en vriende moes die Sondag stem en hierdie keer voel dit ewe meer belangrik dat ons stem en saam stand, na my mening.

Vrydag het ons Fort Breendonk besoek, wat ‘n konsentrasie kamp suid van Antwerp tydens die Tweede Wêreld Oorlog. Dit was ‘n interessante ervaring om te sien hoe die gevangenes gely het nie en dis belangrik vir ons almal om te leer en te onthou. ‘n Paar skole het kom besoek so ons het saam met Belgiese leerlinge om die kamp geloop.

Luxemburg is ‘n snaakse plek om te besoek. Dis klein en ryk en ook baie rock’n’roll. Dit klink vreemd om te sê maar dit is die waarheid want ons hotel is op Avenue du Rock’n’Roll gelë! Miskien is dit ook nie so groot ‘n verrassing om te sê dis ook goedkoop nie. Die land word ryk deur al die belasting wat Amazon en ander multinasionale maatskappye in ander lande vermy betaal, betaal in Luxemburg. Dis maklik vir mense uit die Lae Lande en Duitsland om heen toe te ry so dit verduidelik hoekom soveel vriende het ook die gig kom sien.

En toe het ons na Amsterdam toe gegaan. Soos ek vooraf geskryf het, hou nie my Vlaminge vriende van die stad en land nie want almal praat Engels in plek van Nederlands met hulle. Ek verstaan hoeveel dit sou pla. Ongelukkig verstaan niemand my Afrikaans nie so is ek net ‘n eentalige Engelsman oorsee. Dis ‘n mooi stad vol beroemde gragte en ou geboue in die sentrum. Ek hou daarvan, die geskeidenis is baie interessant en ek kan ‘n goeie koppie tee kry wat vir my baie belangrik is wanneer ek in die buiteland is. Dis lekker om ‘n paar dae buite Londen te neem, om ‘n bietjie te reis en om ou vriende weer te sien en om lekker te ontspan en om ‘n vreemdeling in die vreemde land te wees.

Kuifie in Amerika in Brussel-Suid stasie

Kuifie in Amerika in Brussel-Suid stasie

Fort Breendonk, 'n konsentrasie kamp suid van Antwerp

Fort Breendonk, ‘n konsentrasie kamp suid van Antwerp

'n Teken by Fort Breendonk

‘n Teken by Fort Breendonk

Die pale waar gevangenes gefusilier is, Fort Breendonk

Die pale waar gevangenes gefusilier is, Fort Breendonk

Die Kruisafneming

“Die Kruisafneming” van Peter Paul Reubens in die Onze-Lieve-Vrouw-katedraal in Antwerp

'n Deur in Amsterdam. Ek onthou nie of ek vooraf 'n foto hiervan geneem het nie.

‘n Deur in Amsterdam. Ek onthou nie of ek vooraf ‘n foto hiervan geneem het nie.

België, dit voel amper soos ‘n vreemde land

Verlede Maandag het ek met die Eurostar Brussel toe gery om na ‘n paar gigs toe te gaan. Natuurlik was die gigs fantasties en het dit baie geniet maar dis nie so interessant om vir julle te lees as ek net oor gigs skryf nie so dink ek dis meer interessant om oor my verblyf te skryf.

Ek was laas in België in Augustus en dit was goed om terug te gaan en om vriende weer te sien en om nuwe vriende te maak. Ek begin dink dat een dag ek almal in Vlaandere sal ontmoet, hulle is baie vriendelik. Nes toe ek in Leeds was, was daar soveel bedelaars en huiselose mense in Brussel wat op die strate slaap. Dit was ook vreeslike koud, veel kouer as Engeland. Al groot stede is vol bedelaars so blameer ek België nie, maar jy sien nou veel meer baie arme mense as ‘n paar jare gelede, dis ‘n teken van die huidige situasie.

Ons het ook Brugge besoek want ek wou sê ek is in Bruges. Dis ‘n baie mooi stad, baie histories en daar was aantal toeriste en ons het om geloop en kiekies geneem maar ongelukkig kan ek geen oplaai nie. Die Begijnhof is besonders mooi en ek het nooit daardie woord in Engels gehoor nie dus het ek iets nuuts geleer.

Ons het ook Tilburg toe gegaan maar het vir slegs ‘n paar ure gebly. Jy kan beslis ‘n verskil tussen Nederland en Vlaandere voel. Toe ek Afrikaans met hulle probeer praat, kon niemand my goed verstaan wat nie ‘n verassing was nie. Ek besef nou die groot verskille tussen die tale en ek sukkel om verstaanbaar te wees. Elke keer toe ek dit praat, het ek eintlik net gemompel en al die woorde vergeet so besluit het om Engels te praat. Dis ‘n jammerte, maar makliker vir ons almal.

‘n Vriend het vir my die Prisma Miniwoordenboek Afrikaans-Nederlands Nederlands-Afrikaans gekoop. Van my perspektief af is dit baie interessant maar my Nederlands is nie so goed nie so miskien sou dit meer nuttig wees as jy Afrikaanssprekend wat in Nederland bly, is. Ek moet nou vir hom ‘n Afrikaanse boek gee en vra hom hoe dink hy ook die taal.

Vrydag ry ek Luxemburg toe en dan Parys vir die naweek en ek sien baie daarna uit.

België en Duitsland

Ek ry vanoggend Brussel toe met die Eurostar vir vier dae in België en Duitsland. Ek gaan met vriende twee musiekfeeste in Lokeren in Vlaandere en in Hildehesheim buite Hannover bywoon. Ek het nou ‘n week verlof en volgende week moet ek weer begin studeer so soos altyd wil ek my Afrikaans en Duits probeer praat.

België, die land vol Belge

So ek is nou terug na vier dae in die Lae Lande, hoofsaaklik Brussel, Gent en Amsterdam.

Brussel is beide die hoofstad van Vlandere en die Franse Gemeenskap in België. Nou praat die groot meerderheid mense Frans as eerste taal maar alles moet in Frans en Nederlands verskyn word, so die straatname en tekens sê twee name. Daar’s Franse en Nederlandse uitgawe van die Metro koerant (groen vir Frans, blou vir Nederlands) wat beskikkbaar in metaalbokse in die stasies is en jy weet watter taal ‘n mens praat deur die kleur van die Metro wat hy of sy lees. Selfs die restaurante sê alles in beide tale.

Die verskil is wanneer jy op die paaie loop en jy hoor meestals Frans – of Engels – en slegs ‘n bietjie Nederlands. My Vlaamse vriende hou nie van Brussel nie en sê dis te groot, te besig, te vuil en te Frans. Persoonlik hou ek van die stad maar ek is reisiger en bly vir gewoonlik ‘n paar ure. Die boekwinkels bevat ‘n paar boeke in Nederlands maar soos jy verwag, hoofsaaklik in Frans.

Amsterdam is ‘n mooi stad en die sentrum van die Nederlandssprekend wêreld en ook in ‘n manier vir die “dogter tale” soos Afrikaans en Surinaams-Nederlands. Okei, ek weet die Belge sal verskil; ‘n vriend van Antwerpe sê dat as hy in Amsterdam is, praat die Amsterdammers eers Engels met hom, miskien omdat of hulle onbeskof is of hulle nie hom kan verstaan nie. Dis snaaks dat die twee nasies dieselfde taal praat en bly langsaam maar dink in verksillende maniere – net soos die Wale en Vlaminge.

Ons het ‘n paar toeriste aantreklikhede gesien maar ons was baie moeg en moes verlaat. Ek hoop on terug te gaan om meer van die stad te kan sien en om ‘n bietjie inkopies te doen. Ek het ‘n Afrikaans-Nederlands woordeboek gevind (nie goed nie), ‘n boek oor die aanleer van Fries in Nederlands en wil boeke ens koop omdat dit moeilik om goede in Nederlands in VK te koop. Ek kon nie my gunstelinge Nederlandse boek vind nie, De Koe Die In Het Water Viel, wat ek as geskenk vir ‘n vriend wou koop. Jy moet dit lees, dis ‘n baie lekker verhaal. Ek begin dink (nooit ‘n goeie idee nie) ek wens nou dat ek Nederlands leer – en nie Duits. Ek kan nooit besluit nie.

Ons het nou uitgevind net hoe sleg die wisselkors is en dus hoe duur alles is vir ons wat ponde verdien. Vorige besoeke was alles goedkoop vir ons maar nou is dit heeltemal anders. Kos, bier, poskaarts is nou veel duurder as in VK. Ook – en hier kla ek soos tipiese Brit – niemand weet hoe om ‘n goeie koppie tee te maak nie. Dit was taamlike warm, maar te klein. Ons noem dit “Belgiese tee”.
Ek het na ‘n goeie, warm tee verlang. Ek drink nie koffie nie so sal nooit ‘n Nederlander kan word nie.

‘n Standbeeld, nie seker wie nie.

Albert II by die Kunstberg.

Koudenberg Paleis.

Standbeeld van Siegfried van Jerusalem.

Die Groot Markplein.

Die oorlog gedenkteken.

Die Beurs van Brussels.



Die Koninklike Museum vir Skone Kuns van België



Mannekin Pis – miskien die Seuntjie Pis in Afrikaans.

‘n Beeld van Kuifie in Brussel-Zuid stasie.

‘n Pandjieswinkel in Amsterdam.



Die Montelbaantorin
g in Amsterdam.

Akkedis.

Die Lae Lande

Ek het Eurostar kaartjies gekoop om in Februarie terug na België toe te gaan. Hierdie keer gaan ek vir ‘n paar dae in Gent met vriende bly en dan gaan ons vir ‘n nag na Amsterdam toe.

Elke keer dink ek dat ek ‘n bietije Afrikaans-Nederlands sal praat maar elke keer praat ek baie min so ek twyfel of hierdie besoek anders sal wees. Ek vind dit moeilik om die gesproke Vlaams te volg, dis te snel. Ek wil uitvind of die boekwinkels boeke oor die tale verkoop, miskien sal dit maklikker in die groot stede wees om iets te kry. Ongelukkig is die wisselkoers baie sleg vir ons wat ponde verdien so ek moet seker maak dat dit ‘n goedkoop verblyf sal wees. Miskien kan ons ook in Brugge wees maar beslis nie in dieselfde manier as die rolprent nie…