Daar is net een nuus stukkie hierdie week, die oorlede van Nelson Mandela wat wêreldwyd berig word. Dit wys hoe ‘n groot impak hy het op almal gemaak, in Suid-Afrika en oorsee. Daar’s baie amper niks wat ek kan bydra so kyk ek die nuus en lees ek die artikels in die koerante en leer oor sy prestasies.

Almal het haar of sy gunstelinge berig so kies ek The Daily Mash (‘n spoof nuus webblad) gister wat Humans left with no one to impress gepubliseer het. Dis snaaks maar dit maak ‘n slimme punt. Dis waar; in die werklikheid is daar niemand wat so veel soos hy bereik het, ook gedoen het.

Ek het verlede jaar Op pad met Mandela: 15 lewenslesse gekoop. Die hoofstuk oor sy poging om Afrikaans te leer, is baie interessant. ‘n Vriend het hierdie foto gedeel wat ek nie vroeër gesien het, ‘n brief wat hy in Afrikaans geskryf het. Dis seker ‘n aspek waaroor ek twyfel meeste mense ken oor sy verblyf in Robbeneiland en in die ander tronke. Natuurlik is dit nie sy belangrikste prestasie nie maar dis nog baie interessant oor hoe hy sy vyand wou leer ken en om te oortuig dat hulle moet verander, sodat beide met mekaar kan onderhandel.

Mandela skryf ‘n brief in Afrikaans in 1975

Ek het vroeër oor my huidige groot belang geskryf, Akkadies/Babilonies, die Assiriese ryk, die geskeidenis van Mesopotomië en sy historiese kulture.

Een rede is dat ek amper elke naweek na die British Museum toe gaan, wat ‘n groot versameling goede uit die tydperk bevat. Ek het op so veel kere gaan kyk en dit was net iets nuuts om te kyk. Die ander rede is dat ek hierdie week Empires of the Plain: Henry Rawlinson and the Lost Languages of Babylon klaar gelees het. Dit vertel die storie van die moderne ondekking en ontsyfering van Akkadies/Babilonies. Dis ‘n ware boy’s own story, vol moedige jonge Britte manne uit in die Viktoriaanse tydperk. Die stryd om ‘n onverstaanbare tale te verstaan fassineer my, hoe hulle die eerste mense na duisende jare was wat die inskripsies kon lees en sien, hoe hulle die Akkadiese wigskrif skryfstelsel kon tolk – ‘n vorm waarvan is vir Oud Persies ook gebruik.

Ek dink meeste mense ken oor die Rosettasteen, wat sinoniem met die ontsyfering van vreemde tale is. Na my mening is die ontsyfering van Akkadies/Babilonies net so indrukwekkend. Nou dat ek die boek gelees het, waardeer en geniet ek dit meer om sekere beroemde objekte te sien wat ten toon in die museum gestel word, wat so ‘n belangrike rol in die ontsyfering gespeel het. Ek moet erken dat miskien die metodes om hulle te kry, onregverdig was. Hulle is amper gesteel so verstaan ek hoekom veel lande hulle objekte terug wil eis.

Ek het ‘n paar jaar gelede geskryf hoe veel ek van die British Museum hou. Vir my, as ‘n amateur Assirioloog, is dit fantasties om soveel stukke – silinders en steentjies – te sien, wat gratis te siene is. Hulle het narvorsers nuwe inligting help vind. Stukke wat honderde en duisende jaar oud maar nog vol idees wat nog baie hedendaags is. Ek hou daarvan om te gaan kyk en leer sonder om ver te moet ry om alles te sien, waarvoor ek baie gelukkig is. Die Louvre in Parys bevat ook ‘n beroemde versameling van Babiloniese stukke so moet ek nou ‘n Eurostar kaartjie koop om te gaan sien. Dit sou ‘n geleentheid wees om ‘n bietjie te reis.

Oud Persies wat in Akkadiese wigskrif skryfstelsel geskryf is

Ashurnasirpal II

Die Sondvloed-steentjie uit die Gilgamesh-epos

Soos veel Londenaars is ek ‘n bietjie te onwillig om Londen te verlaat, ek vergeet daar bestaan soveel plekke om te sien en te besoek. Ek kyk na my Suid-Afrikaanse vriende en hulle het soveel dorpe, stede en graafskappe besoek wat ek nooit een keer besoek het nie, plekke wat selfs Engelse vriende besoek het. Ek wil ‘n reisiger wees maar ek weet ek wil nie genoeg om die poging te maak om te gaan ry nie.

Op die ander kant weens my pa se loopbaan het ek na lande en stede oorsee en ook in Brittanje toe gegaan wat amper geen vriende heen toe gegaan het nie. Vervelige dorpies waarin ons gesin ‘n paar weke of maande of jare deurgebring het, plekke waar amper niks plaasvind nie. Ek onthou as kind dat ek altyd in die vakansies so verveld was. Ek het baie min mense geken – ek was op koshuis en ons het baie verhuis – so het dit ‘n groot indruk op my gemaak; ek wou nooit op die platteland of in ‘n klein dorpie bly nie. Ek verkies nou die groot stad waar ‘n mens kan anoniem wees, waar daar’s altyd die geleentheid om iets anders en nuuts te maak.

So, wat is my punt? Onlangs moes ek na ‘n klein dorpie toe buite Londen gaan vir twee vriende se bruilof partytjie. My ma bly in die omgewing so het ons vantevore kroeg toe vir middagete gegaan. In die aand het ek na die partytjie in ‘n hotel toe gegaan. Ek het weer besef hoe anders die land buite Londen is en ook hoeveel ek dit geniet het. Die lewe loop meer stadig verby wat ‘n bietjie vreemd voel. Terselfdetyd sien jy dat die verskille tussen Londen (en ander groot stede) en oral anders kleiner as die soortgelykhede is. Miskien het ek net nodig gehad om weg vir ‘n nag te gaan en die partytjie was so pret – die tema was die Dia de Muertos (Dag van die Dood) en ons almal het ons gesigte geverf soos Meksikaanse candy skulls (suiker skedels?) – maar dit was seker die moeite werd om my vriende se bruilof saam met hulle te vier.

In die oggend was ek bly om terug te kom maar ek weet ek moet meer van my land gaan sien.

My huidige groot belang – wat soos elke man se belange, uiters puntloos is – is die Akkadiese of Babilonese taal – ek het die artikel op Wikipedia geskryf – en die verskillende ou kulture van die antieke Midde-Oos. Een rede is dat ek tans ‘n paar boeke oor hierdie onderwerp en die ontdekking en ontsyfering van die tale lees, en ook dat daar baie goede is in die British Museum te siene. Ek het onlangs die Gilgamesh-epos gelees, die bekende Akkadiese gedig maar natuurlik die Engelse vertaling. Nou dat ek ‘n Kindle het, lees ek so veel meer as wat ek voorheen gelees het – en ek het altyd baie gelees.

Die voordeel is dat ek meer boeke kan aflaai en lees nou elke keer wanneer ek op die openbare vervoer ry. Ek het vroeër geskryf om te sê hoeveel ek van my Kindle hou maar as ek oor een ding moet pla, is dit dat ek nie maklik die internet daarop kan lees nie. Okei jy sê, dit is maar ‘n e-boekleser en nie ‘n internet-leser nie en dis goed dat ek net een ding daarop kan doen, ek konsentreer slegs op die boeke.

So hierdie lei tot ‘n nuwe kwessie, sou ek ‘n klein en goedkoop tabletrekenaar koop vir om Wikipedia en ander bronne te lees? Miskien is ek net ‘n bietjie moeg en verveld en ek soek iets interessants en opgewondes om daarna uit sien en om my geld uit te spandeer. Ja, ek vermoed dis die ware antwoord want my skootrekenaar is meer as goed genoeg vir alles wat ek wil doen. Dis snaaks soms hoe ons nuwe teknologie wil aanneem want in vergelyking laat ou teknologie amper nutteloos lyk. Ons is bereid om vinning te besluit dat ons moet opdateer, ons moet iets nuuts kry want ons wil glo dis beter as dié wat ons tans gebruik.

Een interessante ding is dat my selfoon (dis ‘n phablet) ‘n stylus het vir om te skryf of te skets. Al Akkadies in wigskrif skryfstelsel geskryf is, is die Akkadiese woord daarvoor, in die Romaanse skryfstelsel, qan tuppi. Nuwe tegnologie kom klaarblyklik uit die ou tegnologie.

Eerste wêreld probleme oor antieke wêreld saak.

Verlede week moes ek Liverpool toe met werk gaan, wat my eerste besoek in meer as dertig jare was sedert ek ‘n laaitie was. Ek wou nie eintlik gaan nie, ek wou nie vroeg opstaan om die trein te neem nie, ek wou nie buite die kantoor vir een dag wees nie, ek wou nie baie laat terug kom nie, maar vir werk redes was dit baie nuttig om te gaan.

Liverpool is vir ons Engelses en Brits ‘n bietjie anders. Dis nie soos die ander stede nie. Dit het sy eie trotse identiteit en daardie aksent. (Persoonlik is my gunstelinge aksent – na my tipe aksent uit suid-Engeland – dié uit Belfast.) Die stad is welbekend oor die wêreld vir The Beatles (nie ‘n fan nie) en die voetbal klub (ek sê voetbal, jy sê sokker, ons almal bring sekere woorde uit ons eie taal na ‘n nuwe taal).

Liverpool was op een keer een van die grootste porte ter wêreld. Handel en mense het daardeur vertrek, immigrante wat na noord-Amerika vertrek het, arme Ierse wat uit Ierland en die hongersnood moes vlug (en wat die unieke aksent help maak het) wat ‘n toevlugsoord in Liverpool gesoek het, mense vol hoop en wanhoop. En toe ook die duisdende slawe wat vervoer is.

Ek het reeds geweet dat Liverpool op een keer die belangrikste stad vir die slawehandel gewees het. Die stad het baie ryk daardeur geword, net soos ander stede in ander lande. Sommige burgers het ryk en beroemd geword en het groot huise gebou, strate dra nog hulle name. Slawerny het ‘n klein visserdopie na ‘n wêreld hawe help vervorm.

Die stad probeer nie om hierdie geskeidenis te ontken nie en dit herken die rol hulle het gespeel. Die International Slavery Museum vertel die storie van die slawehandel en ook die storie van die swarte gemeenskap in Liverpool, een van die oudste in Brittanje. Dit is gelê op die verdieping onder die Maritime Musuem waar ons werk konferensie plaasgevind het so na die konferensie het ons gaan besoek.

Ek het baie waardeer die geleentheid om na die museum toe te gaan waarvoor ek nie vroeër geken het nie, om die uitstallings te sien en te lees, om oor hierdie handel te leer. Die slawehandel het Brittanje groot en ryk help maak en soos veel ander lande het ons nie om verskoning daarvoor gevra nie. Dus is dit belangrik om mense daaroor te leer en om nooit te vergeet nie. Ek is bly ek besluit het om vroeg in die oggend die trein te neem om Liverpool toe te gaan, ek het meer geleer as ek verwag het om te leer.

Ek het onlangs ‘n boodskap ontvang van Jane af wat The Afrikaans Challenge skryf. Sy wil Afrikaans binne een jaar leer sodat volgende jaar kan sy deur Suid-Afrika op vakansie reis en op sy blog skryf sy oor haar pogings. Ek moet sê, dit is ‘n baie indrukwekkende webblad en haar entoesiasme vir die taal is blykbaar.

Ek skryf my blog nou al sewe jare lank maar ek voel nou dat ek dit moet opdateer. Ek voel myne lyk nou baie oudmodies! Almal gebruik sosiale media soos Twitter en YouTube om hulleself te bevorder en om nuwe belangstellendes te vind. Ek ken amper niks oor teknologie nie (en stel baie min belang daarin) so sukkel ek om hierdie blog te verbeter en te bevorder.

Vanoggend kry ek ‘n e-pos van Fredrik, ‘n Sjineser wat homself Afrikaans leer. Ons het ‘n paar maande gelede gesels en hy studeer nou in Engeland en is ook baie vurig vir die taal. Wanneer ek ander leerders ontmoet, inspireer hulle my om te aanhou leer. Dit herinner my aan hoekom ek besluit het om Afrikaans te leer.

Ek het nou my Kindle al ‘n paar maand lank en dis vreemd hoe dit my verander het. Ek haal dit altyd saam met my as ek iewers heen gaan, dis een van nodige goede om te onthou om saam met my foon en musiek speler, reiskaartjie, geld en sonbril te vat – ja, ek dra sonbril so veel soos ek kan.

Ek weet ‘n boek is net so good maar dis seker makliker om my Kindle te lees as ek op die moltrein of nagbus sit en ry. Nes wanneer ons almal mp3-spelers vir die eerste keer gekry het, het ek nou die keus om deur verskillende boeke te blaai, om ‘n hofstuk hier en ‘n paar blaaie daar te lees. Miskien het ek ook my fokus verloor as ek nie op slegs een boek kan konsentreer nie.

Ek het reeds ‘n paar Afrikaanse boeke gelees wat ‘n Engelse vertaling het, en ek voel beslis dat my kennis van die taal baie verbeter het. Ek lees meer maklik nou blaaie en as ek nie al die woorde ken nie kan ek die sin baie goed volg. Die belangrikste ding is om nuwe woordeskat te leer en ek merk woorde sodat ek later hulle aan my woordlys kan byvoeg. Soos altyd moet ek meer geleenthede vind om te praat. Daar is ook veel Engelse boeke wat gratis is oor ‘n groot maat onderwerpe wat ek lees en leer.

Gevolglik is ek nou op soek na ander Afrikaanse e-boeke en e-tydskrifte om daarop af te laai, en hoe goedkoper hoe beter. Ek wil ontdek net hoeveel Afrikaanse e-leesgoede beskikbaar is. Dis maklik om op Amazon al my aankope te doen, maar ek moet meer gebruik maak van Kalahari en ander inheemse Suid-Afrikaanse uitgewers wat min bekende skyrwers uitgee. Daardie weg kan ek ‘n beter kennis van Afrikaanse skrywers kry as dit moontlik is om direk van hulle af te koop.

Ek moet ook resensies op Amazon skryf oor die boeke wat ek gelees het, om terugvoer te gee sodat ander belangstellendes goeie Afrikaanse skrywers kan laat ken. Dis een weg om my verbeterde kennis te gebruik, maar ja ek maak ook nog veel foute.

Môre gaan ek Leeds toe met werk per trein so sien ek baie daarna om vir ‘n paar uur te sit en lees, hoe lekker.

Ek is nou terug van my klein vakansie in Rome, wat ook my eerste besoek na Italië was. Ek het vroeër besluit dat hierdie jaar moet ek gaan en toe sê ‘n vriend dat hy gaan daardeur reis so het dit uitgewerk.

Ek wou al lank tyd na die Vatikaanstad toe gaan want ek hou baie van die Europese mikrostate. Dit was snaaks om uit die vliegtuig se venster uit te kyk en dadelik om die herkenbare vorm van die gefortifikiseerde mure, St Pieter se Basiliek en St Pieter se Plein te erken, so ‘n klein onafhanklike land in die middel van ‘n ander land se hoofstad. En dan wanneer jy gaan besoek, jy besef net hoe beide vreemd en envoudig die grens tussen Italië en Vatikaanstad is – jy loop net oor ‘n paaidjie of jy stap net in ‘n deur in die mure in en dan is jy na in die land.

Natuurlik het ek al die toeriste goed in Vatikaanstad gedoen, om die Sistynse kapel en die musees gesien, toe op St Pieter se basiliek geklim en oor die klein land en Rome uitgekyk. Dis seker die meeste populêre plek in Rome vir die toeriste, jy sien lang ritte buite die musee se ingang wat van vroeg af vir ure wag om in te kom. Gelukkig het ek kaartjies gekoop voor ek gekom het so kon net instap binne in ‘n nuwe land.

Rome was ‘n baie mooi stad, nes mense sê vol geskiedenis en kultuur en ou geboue insluitend die Colosseum, die Pantheon, die Trevifontein en die Spaanse Trappe. Die enige probleyem is die hitte en son wat mooi is maar jy raak moeg vinnig as jy, soos ek, nie gewoond daaraan is nie. Dus moet ek in die namiddag ‘n bietjie slaap of lees. Eintlik, wou ek enige rede vat om my Kindle te lees.

Een aand het ons net te lui gevoel so het met my tjommie op die Spaanse Trappe gestaan en gesels en ‘n paar blikkies gesyp, baie gesofistikeerd! Ek het voorheen gesê dat mense oorsee gaan en dan begin dink dat hulle nie ‘n toeris of reisiger is nie en dat hulle nader aan die inheemse mense is. Dus dink hulle hulle ken goed die stad of land en doen net soos die inheemse mense. Hulle wil aparte van hulle mede-toeriste beskou word. Dis meer verfynd, ‘n ordentlike storie, die inheemse mense sal jou beter behandel en meer van jou hou.

Ek stem nie saam nie. Moenie dom of onbeskaf wees nie en moenie vir elke maaltyd na McDonald’s toe gaan nie, maar terselfdertyd geniet julle tydelike ervaring en ontdek ‘n nuwe lande, stede, kos, mense en herinnige. Soms is dit lekker om met ander toeriste te praat, veral as jy nie die taal praat nie. Hulle gee raad vir jou oor hulle goeie of slegte ervarings en dis goed soms om nie te sukkel kommunikeer nie. Die rede hoekom jy daarnatoe gegaan het, is om iets anders te sien so gaan doen dit.

Die uitsig van bo-op St Pieter se basilika oor St Pieter se plein in Vatikaanstad

St Pieter se basilika, Vatikaanstad

Die spoorwegstasie, Vatikaanstad

Die Sistynese Kapel

‘n Deur op die grens tussen Vatikaanstad en Italië

‘n Beeld by St Pieter se basilika

Die Colosseum, Rome

Toe e-boeke en e-lesers eers verskyn het, het amper almal gesê dat hulle nie een wil kry nie. Almal het gesê hoe hulle van die reuk van papier hou (jy ruik jou boeke? Hoe vreemd!), hoe hulle hou daarvan om die boek in hul hande te hou, om die blaaie met vingers te draai, om die papier op vel te voel, hoe hulle bekommerd was dat hulle gaan dit verloor ensovoorts. Al baie goeie idees en redes. En ek was net presies dieselfde en ek kon nie sien die punt nie.

Ons het iets soortgelyks oor selfone gesê – “Jy moet baie onseker wees om een te kry” en toe het ons almal een gekry – oor om musiek af te laai – “Ek wil die artwork bewonder” en toe het ons gewissel en mp3s gekoop. So meeste van ons is nie early adopters van nuwe technologie nie. Ons is eers skepties. Dit raak nie saak wat mense sê nie, ons is ‘n bietjie bang vir iets nuuts en anders. Ons wil wag totdat iemand anders die eerste oke is om te probeer en dan, uiteindelik en vinnig, kry ons een.

So ja, onlangs het ek ‘n Kindle Paperwhite gekoop. Ek het al lang tyd gepeins en toe was ek ‘n bietjie verveld en besluit het dat ek in die werklikheid een moet koop. En ontmiddelik is ek baie lief daarvoor. Die ervaring is anders en ek neem dit orals saam met my. Die feit dat dit net een funksie het – vir om boeke te lees – is deesdae ‘n bietjie vreemd want ons verwag gewoonlik veelfunksieheid. Maar e-lesers doen net een ding en doen dit baie goed.

Daar’s aantal Afrikaanse eboeke maar natuurlik nie so veel soos ander tale nie. Op die oomblik lees ek Dit Was Oorlog en terselfdertyd die Engelse weergawe An Unpopular War. Ek verwissel tussen die twee boeke na elke paar hoofstukke om seker te maak dat ek alles reg verstaan. Ek glo ek verstaan amper alles, beslis kan ek die sin volg so dis meestals net die spesifieke weermagse woorde wat nuut aan my is mar gewoonlik raai ek oor hulle betekenis. Ek sien ‘n verskil tussen boeke wat oorspronklik in Engels geskryf is en toe vertaal is, en dié wat in Afrikaans geskryf is. Ek dink die vertalde styl is makliker om vir ons leerders te begryp, ek weet nie hoekom nie maar leesstof voel asof dit op die eerste keer in Engels geskryf is.

Die enigste probleem is dat nou ek e-boeke die hele tyd koop wat duur word.