Só het Skotland besluit

Die uitslag van die Skotse referendum oor onafhanklikheid was nie die groot verrassing wat soveel verwag het nie. Ek het dit verkeerd voorspel. Miskien was ek net te pessimisties. Miskien wou ek slim lyk. Hulle het besluit om binne die Vereniging te bly, hierdie land oorleef – vir nou. Ek het vroeg in die oggend wakker geword en na nuus op die radio geluister en het toe die hele dag die berigte en rubrieke op die koerante en internet gelees.

Ek dink almal was beïndruk en trots op net hoeveel Skotse kiesers gaan stem het, amper 85 persent. Die hele proses, soos ek reeds geskryf het, het die land en gesprekke geaktiveer oor hoe hulle hul toekoms wil hê wees. Die probleem en uitdaging is om die belooftes te aflewer voor mense weer teleurgesteld en gefrustrueerd word.

Die groot kwessie bly onopgelos as Wallis, Noord-Ireland en die gebiede van Engeland groter kragte oor hulle sake en verantwoordlikhede wil kry. Hoe lang nou voordat Skotland gatvol word met Engelse eise vir hul eie self-regering? Ek sou Skotland nie blameer as hulle besluit binne ‘n paar jaar dat hulle weer oor onafhanklikheid gevra wil word nie. Wat het ons feitlik besluit? Dis opwindende tye sonder tywfel, om ‘n clichê te sê.

Die enigste ding tans is Skotland

Dis nou net een week voor die referendum in Skotland en die vlag van Skotland, die Andreaskruis, wapper bo-op die regeringgeboue op Whitehall langsaan die Unievlag behalwe in die foto bo.

Sononder op Whitehall

Sononder op Whitehall

Ek het gisteraand hierdie kiekie afgeneem toe ek op Whitehall geloop het nadat ek die werk vertrek het. Die regering en politici dink hierdie sal die kiesers ompraat om Nee te stem, deur vir hulle te wys ons is so baie lief vir hulle. Dit was sononder en die lig het begin om te verdwyn en daardie gebou, die Foreign and Commonwealth Office, is in die skaduwee gegooi. Dit lyk daar’s ‘n sterk kontras tuseen die kleure; blou en sonlig van Skotland en ‘n sonnige toekoms, en die anoniem donkerheid van die huidige oprigting en die historiese imperiale onderneming. Dis klaarblyklik ‘n metafoor daarbinne oor die toekoms van die Verenigde Koninkryk en die keuse en onbekende uitslae wat voor ons lê. Dit is ook vanselfsprekend dat ek baie lief vir my foto is.

Terselfdertyd vra Noord-Ierland, Wallis en amper enige area in Engeland buite Londen en die suid-oos wat hulle hoef doen om te hê dat hulle ‘n bietjie aandag sou kry. Waar is hulle vlae en beloftes vir groter self-regering, waar is die nuwe idees om die ander dele te transformeer?

Ek hoop Skotland sal stem vir om binne die Vereeniging te bly maar ek verstaan hoekom veel ander wil die kans van onafhankikheid gryp. Maar ‘n Nee stem sal amper niks bedoel sonder om elke deel van die land te heeltemal verander.

Gister se rugby

Gister het ek na die London Double Header by Twickenham toe gegaan toe om twee wedstryds tussen die vier Londense rugby spanne te kyk. Dis baie pret, die kaartjies is goedkoop en die atmosfeer is vriendelik. Ek het vooraf op ‘n paar keer gegaan, soms op my eie en soms met vriende.

Rugby in Londen lok ‘n sekere tipe mense en daar’s altyd veel Suid-Afrikaners wat trots hulle Springbok trui dra. Ek dink jy sien meer Suid-Afrikaners as Australiërs or Nieu-Seelanders op hierdie wedstryds, seker sien jy meer truie.

So gister toe ek ingekom het, het ek ‘n oke (wat ten minstens vyftig jaar oud) gesien wat ‘n Rhodesiërse weermag rugby trui dra. Dit herinner my oor ‘n paar jaar gelede by Sonisphere toe iemand die vlae van die Republiek van Rhodesië en die oud Suid-Afrikaanse vlag gewapper het.

Ek vra hoekom ‘n mens hierdie sou doen. Hy weet niemand weet wie die span is nie en dat niemand niks sal sê nie. Miskien was hy in die verlede ‘n Rhodesiërse soldaat en is trots op sy oud land. Ek kon amper daardie argument ‘n bietjie volg – dat hulle trots op die land van hul jeugd was; maar dis soos mense wat aandring om die oud Suid-Afrikaanse vlag te wapper. Weet hulle nie dat meeste mense glo hulle was verkeerd en die ras beleide was unaanvaarvar nie? Jy vermoed dat hulle weet niemand sal die vlag of simbole erken nie so kan hulle stilletjies hierdie in Engeland dra. Jy weet, die tipe oke wat vir jou die waarheid wil verduidelik wat “die regering wil hê dat jy nie moet weet nie”.

Ek het ‘n vriend geteks en sy sê haar man, wat troepie was, sê ek moet die oke slaan – ek het dit nie gedoen nie. Ek weet ek klink soos ‘n kenmerkende Londen Guardian-leser, veral na die mening van die mense wat so trots op hierdie oud regerings is.

Skotland besluit binne twee weke

In minder as viertien dae gaan Skotland stem wat die toekoms van die huidige land besluit. Hierdie is reuse saak maar mense, behalwe ek, het net baie stadig begin wakker word en besef hoe alles sou kan verander. Op die honderd jaar verjaardag van die begin van die Eerste Wêreld Oorlog sal ons miskien iets so groot ervaar waarna niks dieselfde sal wees nie.

Skotland en die Verenigde Koninkryk

Skotland en die Verenigde Koninkryk

Vir mense buite Skotland was die hele proses iets wat baie min mense tot dusver gevolg het. Ons het vermoed dat hulle Nee sou stem en wil binne die Vereniging bly. Nou lyk dit dat ‘n meerderheid sal Ja stem. Skielik lê die momentum met die Ja kamp, wat’n populêre nasionale beweeging is. Dan sou die onderhandelinge oor die ontbinding begin oor wie neem wat, wat die verhouding tussen die lande gaan sal beskryf.

Indien ek nog in Skotland was, dink ek ek sou nóg stem vir om in die Vereniging te bly. Ek kom uit ‘n unionist familie en ek beskou myself as Brit en nie Engels. Maar ek bly in Londen en kan nie stem nie. Op die ander kant, ek verstaan hoekom honderd duisende Skotse hierdie geleentheid wil gryp en vashou om hulle eie toekoms te skep. Ek moet erken dat indien ek in Skotland bly en hulle stem vir onafhanklikheid sou ek ook gelukkig wees. Ek sou ‘n trotse burger van beide Skotland word terwyl op terselftertyd ek ‘n trotse burger van Verenigde Koninkryk sou bly.

Hoekom het ons tot hierdie situasie gekom? Dis maklik om die moderne geskiedenis op te spoor. Ek onthou toe ons in Skotland in die 1980s gebly en my pa het oor die groeiende elektoraal krag van die SNP gepraat. Destyds was dit miskien ‘n betoog stem teen die regering in Londen onder Margaret Thatcher ná veel onpopulêre voorvalle. Toe in die 1990s en die vroeër 2000s het hulle self-regering gekry en dit blykbaar was dat hulle hul eie suksesvolle regering kon beheer. Maar, na my mening, die meeste belangrike onlangse gebeurtenis was die Irak oorlog wat baie onpopulêr was en wat soveel mense voel was onwettig. Die tradisionele kiesers het gevolglik Labour verlaat. Foute in Londen lei tot hierdie referendum. Die regering het gelyk nie om oor Skotland se probleme en sake om te gee nie. Nou die die huidige regering in Londen ook baie onpopulêr.

Dis ‘n jammer dat te laat is die argument gemaak vir die verenigde land. Ek weet ek is nie allen nie as ek sê ek wil in land bly wat uit vier sterk en gelyke land bestaan wat vir ‘n deelmende doel stryd. Die beperkings op die huidige politikiese landskap is vanselfsprekend. Engeland en Londen se invloed is te groot, dit versmoor Skotland, Wallis en Noord-Ierland.

Wat verskil gaan onafhanklikheid vir mense in die vier deelstate maak? In veel maniers, baie min. Ons almal gaan nóg dieselfde taal praat en dieselfde kultuur geniet. Die lande is reeds baie aparte in soveel aspekte van politiek, nasionale uitsig en verwagtings.

Ek voel pessimisties. Ek dink Skotland sal gaan weg en sal baie teleurgestel wees. Dit sou dalk die regte beslissing vir hulle wees maar die groot jammer is dat niemand die argument gemaak om vir hulle te bly nie. ‘n Ja stem verander alles vir almal.

Rugby begin weer binnekort

Vrydagaand het ek Saracens gaan kyk toe hulle teen Londen Skots in ‘n vriendelike wedstryd gespeel het. Ek is ‘n groot voetbal fan maar ek probeer nou om ander sporte te gaan kyk en ander spanne te ondersteun. Miskien was ek ‘n bietjie verveld voor die begin van die nuwe voetbal seisoen – Arsenal het gister gespeel en gewen so die alles is nou reg.

Die atmosfeer by rugby is veel anders as by voetbal. Dit voel asof hele familielede gaan en die spelers ken. Ja, die stadions is kleiner en veel minder mense gaan. Dis seker lekker om iets anders te gaan kyk. Jy mag bier in jou sitplek drink maar persoonlik kies ek eerder die feit dat jy nie bier by voetbal mag drink nie.

Ek het reeds ‘n kaartjie vir ‘n paar Saracens wedstyrds gekoop en in November kom Westelike Provinsie om teen hulle te speel, nog ‘n ander vriendelike wedstryd. Ek vra Suid-Afrikaanse vriende of hulle saam wil kom maar soos jy sou vermoed gee hulle selde ‘n antwoord so is dit net makliker om op my eie te gaan. Miskien hierdie feit verduidelik hoekom ek nie bier gedurende die wedstryd wil drink nie, dis seker nie so pret om op jou eie te suip nie!

Nou wil ek ‘n rugbyliga wedstryd toe gaan. Ek weet die sport is nie groot nóg in Suid-Afrika nóg in suid-Engeland nie en die Londen rugbyliga span is onlangs uit die eertse divisie gerelegeer, maar daar’s ook ‘n klein span wat naby my huis speel so wil ek my plaaslike spanne ondersteun.

Miskkien is dit makliker om spanne te gaan kyk wat nie jou span is nie. Wat ek bedoel is, hierdie spanne is nie die mees belangrike span vir my nie. Ek hou van hulle en raak teleurgestel as hulle verloor maar die voeling is nie dieselfde as met Arsenal nie. Ek ondersteun hulle al vyf-en-dertig jaar lank – van kleins af – en hulle hulp my beskryf.

Ek dink in Brittanje vir meeste mense is jou klub span veel meer belangrik as jou nasionale voetbalspan. Ek en vriende gee nie veel om oor Engeland nie en is gelukkig om ander nasionalespan te ondersteun, feitlik verkies ons dikwels om ander lande se nasionalespanne te ondersteun. Ons is gelukkig om ons eie identitiet te skep sonder om verwag te word om ‘n span te volg weens ons nasionaliteit. Ek dink rugby of krieket is dalk anders, mense se houding is anders maat een rede is dst die klubbe nie so groot soos voetbal klubbe is nie. Ek is gelukkig om vir Engeland teen Suid-Afrika te juig tensy die feit ons verloor gewoonlik miskien want dit is min belangrik vir my as die Arsenal se uitslae.

Saracens spring

Saracens speel teen Londen Sots

Die Statebondspele

Ek sit vanaand en kyk na die Statebondspele in Glasgow op die televisie en volgens die internet doen ook veel vriende dieselfde ding. Ek hou baie van internasionale sporttournooi soos die Olimpiese Somerspele 2012 en die onlangse Sokkerwêreldbeker. Ek is bly om na die televisie vir ure te kyk!

Hierdie spele is anders, net lede van die Statebond deelneem, so vir buitelanders lyk dit vreemd. Veel mense skryf oor hoe die Statebond ‘n anachromisme is, hoe dit ons Britte laat voel dat ons nog ‘n ryk hê. Hierdie tipe kritici wys hoe min mense weet. Dit help nie dat op die Afrikaans Wikipedia die Statebond verkeerd as die Britse Statebond genoem word nie; die naam is in 1978 verander. Dit verduidelik die probleem; mense verstaan nie so skryf dit aan die idee toe dat ons nie aan die verloor van ons ryk gewoond is nie. Dus is ons – Britte en Engelse, want die Noord-Ierse, Skotte en Wallies word nooit in hierdie kritiek ingesluit nie – skuldig aan om die baas te aanhou wees. Dis makliker om nie te kyk wat die regte inligting is nie en in sy plek kies die inligting wat jy dink reg is. Dis net luiheid.

Ek kyk nou die eindewedstryd in die rugby sewes tussen Nieu-Seeland en Suid-Afrika op die televisie. Dit lyk dat mense omgee. Omtrent 50,000 mense sit in die stadion in die reën en juig en skreeu. Dis belangrik vir die spelers en die fans.

Die spele is ook belangrik want binne twee maande gaan Skotte stem in die referendum oor onafhanklikheid. Die vraag is, gaan die sukses van die spele ‘n invloed op die uitslag van die referendum? Sal die spele Skotte meer optimisties en trots laat voel sodat hulle sal stem om onder hul eie stroom te vaar? Of voel hulle ‘n gedeelde ervaring en identiteit met die drie ander deellande in die Union? Ons moet tot 19 September wag om uit te vind wat gaan gebeur maar vir nou lyk dit dat Skotland die spele wil geniet voor hulle hul finale beslissing maak.

Die Blitzbokke het die eindestryd gewen. Dis die eerste keer dat Nieu-Seeland nie gewen het nie. Hulle het fantasties gespeel en niemand kon pla nie, hulle is die nuwe kampioene en verdien dit.

Die Wêreldbeker

Soos almal weet – en veel mense wil vermy – vind die Wêreldbeker op die oomblik plaas. Ja, ek weet in Afrikaans sê jy sokker in plek van voetbal wat vir vreemde rede, wat ek nie kan verduidelik nie, dikwels na rugby verwys. Soos ek gesê get, bring ons sekere aspekte uit ons eie moedertaal na die tale wat ons leer en dus sê ek voebtal.

Vir fans is hierdie kompetisie beter as voorafgaande kompetisies. Elke keer verbeter dit. Ek onthou Amerika 1994 wat almal verras het, ‘n land sonder ‘n ryk geskeidenis van voetbal en daar was ‘n uitstekende toernooi. Hierdie keer is daar ‘n gebrek vuvuzelas wat so omstrede in Suid-Afrika was. Miksien verlang ek na hulle ‘n bietjie.

Soos ons gespot het, maar sneller as ons verwag het, is Engeland reeds uit die kompetisie geklop. Die span het nie baie sleg gespeel nie maar hulle was baie vervelig. ‘n Vriend het vir my gesê dat hy nooit so min verwagting en hoop oor die span se kanse al jare lank gesien het nie. Niemand het geglo hulle gaan uit die groep kwalifiseer. Dis ‘n goeie ding dat mense nou realisties is. En die Engeland vroue span was verlede jaar net so swak soos die manne so miskien is beide spanne so is niemand beter as die ander niw. Laat ons nie vergeet dat Spanje veel slegter gespeel het nie wat baie snaaks was.

Veel mense hou nie van voetbal nie en veel mense haat dit. Ek waardeer dat die nuus berigte hulle baie pla. Ek wil nie net oor voetbal praat nie en sal oor ander onderwerpe gesels. Mense lag en sê dat nà Engeland uitgegooi is gaan niemand belangstel nie. Hulle is verkeerd. As jy ‘n fan is, is daar veel ander nasionale spanne waarvan jy hou en en vir wie jy gaan juig. Spanne wat eintlik kan wen. Vir my is dit Nederland en dan Duitsland, België en Frankryk. Ek praat met vriende en hulle het soortgelyke keuse. Klub is meer belangrik as land.

Daar’s ‘n lekker atmosfeer as mense planne maak om kroeg toe te gaan. Ons sit en kyk tot laat elke aand en dan is ons baie moeg in die oggend. Vrydagaand sit ons vyf in die kroeg en ons juig vir Costa Rica en Frankryk. Ons ruil feite, enigiets ons het op die dag gelees, wie Arsenal gaan koop, ons gedagtes op ‘n sekere stukkie bedrewenheid, ‘n afskuwelike fout, ons klets aanlyn gedurende die wedstryds. Miskien wil ons hê dat ons soos foendis klink maar dit raak nie saak nie. Jou gedagtes is so goed soos almal anders s’n.

Terug van die Lae Lande

Ná vier dae in die Lae Lande is ek nou terug in Londen en ek dink agter na ‘n fantastiese klein vakansie vol reis, musiek, vriende en ‘n bietjie kultuur. Die dag toe ek vertrek het, het ek in die oggend in die Europese verkiesings gaan stem en vriende moes die Sondag stem en hierdie keer voel dit ewe meer belangrik dat ons stem en saam stand, na my mening.

Vrydag het ons Fort Breendonk besoek, wat ‘n konsentrasie kamp suid van Antwerp tydens die Tweede Wêreld Oorlog. Dit was ‘n interessante ervaring om te sien hoe die gevangenes gely het nie en dis belangrik vir ons almal om te leer en te onthou. ‘n Paar skole het kom besoek so ons het saam met Belgiese leerlinge om die kamp geloop.

Luxemburg is ‘n snaakse plek om te besoek. Dis klein en ryk en ook baie rock’n’roll. Dit klink vreemd om te sê maar dit is die waarheid want ons hotel is op Avenue du Rock’n’Roll gelë! Miskien is dit ook nie so groot ‘n verrassing om te sê dis ook goedkoop nie. Die land word ryk deur al die belasting wat Amazon en ander multinasionale maatskappye in ander lande vermy betaal, betaal in Luxemburg. Dis maklik vir mense uit die Lae Lande en Duitsland om heen toe te ry so dit verduidelik hoekom soveel vriende het ook die gig kom sien.

En toe het ons na Amsterdam toe gegaan. Soos ek vooraf geskryf het, hou nie my Vlaminge vriende van die stad en land nie want almal praat Engels in plek van Nederlands met hulle. Ek verstaan hoeveel dit sou pla. Ongelukkig verstaan niemand my Afrikaans nie so is ek net ‘n eentalige Engelsman oorsee. Dis ‘n mooi stad vol beroemde gragte en ou geboue in die sentrum. Ek hou daarvan, die geskeidenis is baie interessant en ek kan ‘n goeie koppie tee kry wat vir my baie belangrik is wanneer ek in die buiteland is. Dis lekker om ‘n paar dae buite Londen te neem, om ‘n bietjie te reis en om ou vriende weer te sien en om lekker te ontspan en om ‘n vreemdeling in die vreemde land te wees.

Kuifie in Amerika in Brussel-Suid stasie

Kuifie in Amerika in Brussel-Suid stasie

Fort Breendonk, 'n konsentrasie kamp suid van Antwerp

Fort Breendonk, ‘n konsentrasie kamp suid van Antwerp

'n Teken by Fort Breendonk

‘n Teken by Fort Breendonk

Die pale waar gevangenes gefusilier is, Fort Breendonk

Die pale waar gevangenes gefusilier is, Fort Breendonk

Die Kruisafneming

“Die Kruisafneming” van Peter Paul Reubens in die Onze-Lieve-Vrouw-katedraal in Antwerp

'n Deur in Amsterdam. Ek onthou nie of ek vooraf 'n foto hiervan geneem het nie.

‘n Deur in Amsterdam. Ek onthou nie of ek vooraf ‘n foto hiervan geneem het nie.

FA Cup Final

Saterdag het ek na Wembley-stadion toe vir die FA Cup Final gegaan om die Arsenal te sien speel. Dit was die tweede keer hierdie seisoen dat ek Wembley toe vir die Arsenal was, die ander keer was die semi-finaal – en ook het ek Saracens sien speel maar rugby is nie die onderwerp van hierdie skrywe nie.

FA Cup Final

Die uitsig van ons sitplekke by die FA Cup Final

Die FA Cup Final is vir ons voetbal fans baie spesiaal. Mense praat oor “the fun of the Cup”. Jy speel teen ander spanne wat gewoonlik nooit na jou stadion kom nie. Groter spanne word deur kleiner spanne geklop, en ek het op veel kere gekyk toe Arsenal deur kleiner spanne uitgeklop is en dis nie lekker nie. Hierdie jaar moet ons enigiets wen want ons het al nege jaar lank daarvoor gewag. Gelukkig kon ons agt wat gaan na die tuis wedstryde toe gaan, kaartjies kry. Ja, dit was baie duur maar ons sitplekke was fantasties reg agter die doel waar die wendoel aangeteken is en ons uitsig was briljant. Dis nie elke seisoen wat ons Wembley toe gaan nie.

Die ding oor sport is gee jy nie om oor hoe goed jou span speel nie, jy wil het hê dat hulle wen. Saterdag het ons nie baie goed teen Hull City gespeel nie en hulle het baie vinnig twee doele aangeteken en het amper ‘n derde doel gekry. Ons was vol wanhoop! Gelukkig het ons geweet dat Hull vinnig moeg sou word en ons het twee doele gekry wat tot ekstra tyd gelei het toe ons die wendoel gekry het en almal het so hard gejuig en gevier. Dit was ongelooflik, ons was uitgeput daarna!

Die atmosfeer was spannend en vriendelik, daar’s ‘n ware gees van die Cup. Ons het ‘n bietjie met Hull fans gesels wie die dag geniet het alhoewel hulle baie teleurgestel was. Niemand het geveg – die gewone beeld an voebtal fans – almal het staan en wag vir die moltrein en gesels en sing en suip.

Gister het die sege parade in Islington plaasgevind en volgens die koerante het omtrent 250,000 mense (amper 3 persent van die stad se bevolking) kom vier, ek kan nie dit glo nie. Die strate was vol mense – jong, oud, manne, vroue, kinders, tienaars, kleintjies – in truie met serpe en vlae wat die span en die mascot Gunnersaurus wil sien.

Dikwels het mense sekere idees oor voetbal en die fans maar in my ervaring bestaan daar ‘n groter identiteit en solidariteit waaraan ons almal behoort. Ja, ons spot met ander fans en maak grappies oor hulle span en wil hê dat ons mededingers sal sukkel maar ons waardeer die speel en hoeveel dit vir ons bedoel. Ek kyk ook rugby en die fans is anders, beslis witter en meer verfynd. Ek hou van rugby maar ek is van kleins af ‘n voetbal fan en ek verkies die ervaring bo alles. Praat met fans op die trein, in die kroeg, in die kantoor, oorsee en jy besef jy is nie alleen nie, daar’s altyd nog ‘n ander mens wat dieselfde span ondersteun wat saam met jou wil graag gesels en klets. Jy maak nuwe vriendskappe deur voetbal.

The End of Apartheid

Vandag het ek na The End of Apartheid tentoonstelling in Shoreditch gegaan, waarooor ek in The South African gelees het. Ek het nie besef dat vandag, 27 April, die twintigste verjaardag van die eerste vry en veelrassige verkiesing is.

The End of Apartheid

The End of Apartheid

Ek was gelukkig om saam met Grant Fleming, die fotograaf, te gesels. Hy het vir my gesê oor sy pogings om die tentoonstelling te hou, oor hoe hy duisende foto’s geneem het en dus moes deur alles kyk om te besluit watter foto’s hy gaan vertoon, ‘n bietjie oor die legendariese Bang Bang Club gesê en hoe teleurgestel hy was met die fliek oor hulle veral aangesien die boek so goed is. Hy sê dat sy mees bermoede foto, dié bo, hy het met net ‘n gewone kamera geneem en nie ietsie spesiaal nie.

As nie-Suid-Afrikaner het ek nie gaan stem nie en ek het destyds die verkiesing op die telivisie en in die koerante gevolg. Die foto’s van die lank rye mense wat wag om te stem is baie beroemd. Mense was bang oor die moontlikheid van geweld en ek onthou ‘n vriend se pa het die voorsien. Natuurlik was ek baie gelukkig dat hy so verkeerd was.

My eerste besoeke aan Suid-Afrika was in 1991 en 1993 om by my pa se familie te kuier. Ek was ‘n tienaar en ek onthou hoe trots familielede was aangesien Suid-Afrika nie meer ‘n geïsoleerde land gaan wees nie. Hulle kon sê hulle is Suid-Afrikaners sonder om gekritiseer te word.

Twintig jare voel so ver in die verlede en jy sien byvoorbeeld hoe anders die mode was soos die klere en haarstyle. In twintig jare van nou af gaan ons ook dieselfde oor nou dink. Maar die groot verskil is hoe mense se idees en gesindhede verander het. Hoekom het sekere idees vir so lank bly lewe?

Hierdie week vind die verkiesings plaas en veel Suid-Afrikaners wat ek ken, beplan om na die Hoë Kommissie in Trafalgarplein te kom stem. Net soos in 1994 sien jy lank rye mense, maar hierdie keer so nie lang soos in 1994 nie. Dis nie ver van my kantoor nie so gaan ek kyk. Dis belangrik vir hulle om hul nasionale plig te doen waarvoor so veel mense geveg, betoog en gehoop het.

As jy in die area is gaan hierdie indrukwekkende versameling foto’s sien.

Praat Afrikaans in Leeds

Vandag moes ek Leeds toe met werk gaan want ons het ‘n groot kantoor in die stad waar my hele span gebaseer is. Ek was student op die universiteit – en nie op die metrpolitaanse universiteit nie – so is meer as bly om te gaan besoek. Sommige kollegas in Londen is nie lus om te gaan nie maar ek is altyd bereid om te gaan veral as dit bedoel ek kan minder werk doen weens die lank rit!

Hierdie keer het ek die geleentheid om Afrikaans te praat, een ding wat ek nooit voorheen in Leeds kon doen nie. Ek het planne gemaak om Frédrik te ontmoet, die Sjineser wat homself Afrikaans leer,. Toe hy op Kerfees on Londen was het ons ‘n bietjie uitgehang en hy is tans student ook op die universiteit.

Ek het ‘n paar oud Afrikaans koerant om vir hom te gee – Die Stem was ‘n gratis Afrikaans koerant in London wat ongelukkig in 2008 gevou het, en Die Republikein uit Namibië. Hopelik sal hy geniet om te lees.

Dit was baie goed om die geleentheid te kry om saam met ‘n ander spreker te praat. Sy Afrikaans is baie indrukwekkend so kan ons maklik gesels. Dit was snaaks om in ‘n koffiehuis te sit en te gesels. Leeds is nie Londen nie, dis baie anders en jy hoor minder vreemde tale. Daar’s seker veel mense wat byvoorbeeld Hindi en Oerdoe in Leeds praat, maar die kleiner tale is selde te hore.

Op die trein het ek ‘n paar e-posse aan Evgeny in Rusland gestuur. Hy’s ook ‘n leerder en, ek dink, hy praat die beste Afrikaans wat enige leerder wat ek ken. As jy met ‘n ander leerder praat of skryf is daar ‘n groot kans dat jy ‘n baie soortgelyke kennis van die taal het. Jy het dieselfde boeke gebruik en het die dieselfde ervarings gehad. Jy gebruik amper seker dieselfde app op jou slimfoon. Dus is jou woordeskat, en miskien ook jou aksent, baie soortgelyk. Jy het ook soortgelyke beperkings op jou kennis, jy kan nie alles uitdruk nie so dink jy hoe dit in ‘n verskillende weg te sê.

‘n Paaar weke gelede het ek Benny Lewis van Fluent in 3 Months hoor praat – ek sal daaroor skryf – en hy het ‘n paar (okei meer as net ‘n paar, veel) interessante dinge gesê oor hoe om tale te leer. Hy sê dis belangrik om van die eerste dag te begin oefen. As jy nie al die woorde ken nie, dink hoe jy jou idees en gedagtes in ‘n verskillende weg kan sê. Ek dink hierdie stukkie raad is baie belangrik. As leerders ken ons nie alles nie maar ons kan maklik met mekaar kommunikeer en hê dat ons verstaanbaar in ‘n verskillende taal is.

Ek het nie onlangs genoeg Afrikaans gepraat nie so was dit lekker om terug na Leeds toe te gaan, die stad waarin ek Afrikaans begin leer het, en uiteindelik praat dit. Hoe meer ek praat, hoe meer wil ek praat.

Tales from the City of Gold

Hierdie week neem ek ‘n bietjie verlof en het vandag die Tales from the City of Gold tentoonsteling gaan kyk waaroor ek in The South African gelees het.

Dit was interessant en af en toe vind ‘n foto tentoonstelling in Londen oor Suid-Afrika plaas, soos die Figures & Fictions: Contemporary South African Photography in 2011, so dis goed om te gaan. Op die ander kant sukkel ek, soos gewoonlik, om reg te verstaan, ek vermoed. Die foto’s is mooi en die fotograaf Jason Larkin is seker begaaf maar ek kan nie uitwerk of daar ‘n boodskap of doelwit daaroor is nie. Wat bedoel die kiekies or wat wil hy hê dat ons sou besluit wat dit vir ons bedoel? Miskien moet ‘n mens net die pragtigheid of talent bewonder en dan besluit hoe dit ons laat voel. Ek weet nie. Dis net iets te siene.

Ek dink die ander ding is dat ek nie gemaklik voel om ‘n gallery toe te gaan nie. Ek weet hulle weet niks oor my nie, maar ek is bewus dat ek dalk gou verveld sou raak en gaan nie alles waardeer so veel soos die ander mense nie – en almal sal verdink of weet! Dis ‘n vreemde gedagte en ek vermoed veel mense het in dieselfde manier gedink en gee om nie.

Dis was seker interressant daaroor in The South African te lees want as Brit voel ek dat veel geskrewe daarin nie my betref nie. Ek wil oor die land en kulture, mense, tale lees en leer, maar as jy Suid-Afrikaner is sal jy dit in ‘n verskillende manier waardeer en wil oor verskillende onderwerpe lees om jou aan oor die moederland te laat herinner. Ons neem almal verskillende dinge daaruit.

"Is jy 'n hondjie? Ja, jy is!" Jason Larkn - Tales from the City of Gold

“Is jy ‘n hondjie? Ja, jy is!” Jason Larkn – Tales from the City of Gold

Hoe ons skryf

Ek het onlangs ‘n paar nuwe artikels of saadjies op Wikipedia geksryf, wat my belang in die antieke Midde-Ooste, veral uitgestowe tale, wys. Okei, hulle is kort artikels, maar ek het dit baie geniet. Ek het nou ‘n lys onderwerpe waaroor ek wil skryf, om nuwe artkiels aan Wikpiedia by te voeg. Ek het voorheen geskryf dat ek wil die Wikipedia laat groei en hê dat mense oor ‘n groot verskeidenheid onderwerpe in hulle eie taal kan lees en leer.

Een aspek hiervoor waarvan ek baie hou, is om nuwe grammatika konstruksies te leer en gebruik. Ek soek aanlyn vir voorbeelde, byvoorbeeld ander artikels en ander geskrywe, om die regte gebruik te vind. Ek is gelukkig nou hoe maklik dit is om navorsing te doen, sonder om hiermee te sukkel. [Eintlik, ek glo ek het alreeds hieroor geskryf so ek moet seker nuwe idees begin kry!]

Ek wonder of mense nuwe Wikipedias wil begin skryf in uitgestorwe tale soos Akkadies, Elamities, Amorities en Oegarities of miskien in Siries, wat daal. Ek weet dis ‘n tipe hipster ding om te doen (wat geen rede is nie om te doen nie), maar daar bestaan een in Oudengels. Hierdie tale is onder die oudste geskrewe tale ter wêreld wat taalkundiges in vorige eeue ontsyfer het en daardie feit laat my die mees beïndruk. Miskien is dit baie onrealisties maar ek glo ander mense sou ook dieselfde dink. Wigskrif is deur soveel nuwe skrifte vervang en die rekenaar en internet is nog ‘n nuwe een.

Akkadiese wigskrif

Akkadiese wigskrif

Die Lae Lande

Ek maak nou planne om weer in die komende maande na België, Luxemburg en Nederland toe te gaan en ek word nou opgewonde. Dis vir die gewone rede en dit gaan goed wees om vriende weer te sien en om in gesproke Nederlands te hoor. Dit lyk dat ek vir ‘n paar ure in Amsterdam gaan bly so hierdie keer wil ek die Rijksmuseum besoek.

Saterdagaand het die BBC Salamander uitgesaai, ‘n Nederlandstalige misdaad-speurder program uit België. Ek het baie geniet om Nederlands te hoor, dis so selde dat ‘n mens dit op televisie of in flieke hoor.

Op die oomblik is Skandinawiese misdaad televisie baie populêr, die sogenoemde Scandi-noir. Persoonlik raak ek baie gatvol om altyd daaroor te lees; dis ‘n lui en middel-klas ding om te sê waarvan jy ‘n fan is – veral as jy internet dating profiele lees, wil al die vroue hulself daarmee assosieer. Miskien is dit die alomteenwoordige gebruik van die voorvoegsel Scandi op enige geleentheid in amper enige artikel in die koerante wat my pla. Die programme wat ek gesien het is goed maar dit lei tot ‘n ander probleem dat mense begin praat asof hulle ‘n ekspert is, asof slegs Skandinawië uitstekende programme verfilm. Daar is soveel uitstekende televisie uit soveel verskillende lande en tale, nie net uit een deelte van Europa nie.

So wat het mense oor Salamander gedink? Die BBC wil beslis hê dat dit die nuwe Scandi-noir word. Dit was miskien ‘n bietjie stadig maar daar’s veel meer episode om te kyk. Ek het Twitter gelees en mense het gekla oor die tekort aan vroulike karakters daarin – wat heeltemal anders as Scandi-noir is, en dié is een groot rede vir die programme se gewildheid hier.

Die ander interessante ding was wat mense oor Nederlands dink. Dis nie ‘n groot taal nie. Mense op Twitter het grappies gemaak maar terselfdertyd sien jy wat mense dink. Dit herinner my aan elke keer ek ‘n vreemdetaal klas neem. Mense sê trots hoe hulle ‘n paar vloek woorde ken en dan grinnik hulle. ‘n Paar mense is deurmekaar dat Frans nie die taal is nie. ‘n Paar skryf hoe hulle nou vloek woorde in Nederlands asook Deens en Sweeds ken.

Ja, ek het op veel kere hieroor gekla en daar’s niks ons kan daarmee doen nie. Op die ander kant, ken ek nou die Afrikaans woord vir salamander, koggelmander.

Die Sondvloed en Noag se ark

Soos ek vroeër geskryf het, stel ek ‘n groot belang in die Akkadiese en Babiloniese kulture en taal en in die Assiriese ryk en hierdie naweek het ek na die British Musuem toe gegaan om weer na die artefakte en ander goede te kyk.

Die Ark steentjie in die British Museum

Die Ark steentjie in die British Museum

Die rede vir hierdie besoeke, behalwe die feit dat ek ‘n bietjie amateur Assiroloog is, is dat Vrydag ek ‘n in die koerant gelees het oor nuwe navorsing by die British Museum oor die Sondvloed wat glo verwant aan die oorsprong van die verhaal van Noag se ark is. ‘n Nuwe steentjie, die Ark steentjie, is onlangs gevind en getolk en nuwe besonderhede oor die ark of boot in die beroemde storie wat in die Bybel en die Assiriese mitologie verskyn, aan die lig gekom het.

Dit is belangrik om te onthou om dit reg te verstaan. Die bedoel nie dat dit beproef dat Noag se ark of die Sondvlode plaasgevind het nie. Daar is streng soortgelyke tussen die verhale oor Sondvloed en Noag se ark en antieke kulture het idees en gelofte uit ander kulture geleen. Dit nóg verseker nóg nie verseker dat beide verhale waar is nie. Dit is een bron wat meer inligting gee wat die twee stories komplement.

Die steentjie lyk onmerkvaardig, ‘n stukkie klei wat kleiner as ‘n selfoon is net soos die veel ander Akkadiese skrywes. Die wigskrif is baie klein geskryf, ek sukkel om die karakture te sien en ek kan beslis nie lees nie. Soveel kennis is hierop geëts en ongelukkig het ‘n paar stukkies weggebreek so op ‘n paar lyne is die teks onvolledig. Miskien het mense oor die eeue daarmee bemoei wat verduidelik hoekom informasie nou verloor is.

Hierdie artikel het ‘n baie interessante punt gemaak oor hoe hulle dit gedateer het:

The tablet was written during the Old Babylonian period, broadly 1900–1700BC. The document was not dated by the scribe, but from the shape and appearance of the tablet itself, the character and composition of the cuneiform and the grammatical forms and usages, we can be sure that this is the period in which it was written. It was composed in Semitic Babylonian (Akkadian) in a literary style. The hand is neat and that of a fully trained cuneiform scribe. The text has been written out very ably without error and for a specific purpose; it is certainly not a school practice tablet from a beginner, or anything of that kind. It measures 11.5cm by 6cm and contains exactly 60 lines.

Hierdie is ongelooflik, hoe geleerde hulle kennis gebruik het om dit uit te werk deur spesifieke aspekte te verstaan. As jy oor die oorsprong van Afrikaans lees, leer jy hoe huidige taalkundiges hulle kennis gebruik om aspekte oor die geskeidenis van Afrikaans te verseker of verstaan. Ek begin nou wens dat ek as jong besluit het om ‘n taalgeleerde te word. Hierdie onderwerp bekoor my nou.