Ek het onlangs ‘n paar nuwe artikels of saadjies op Wikipedia geksryf, wat my belang in die antieke Midde-Ooste, veral uitgestowe tale, wys. Okei, hulle is kort artikels, maar ek het dit baie geniet. Ek het nou ‘n lys onderwerpe waaroor ek wil skryf, om nuwe artkiels aan Wikpiedia by te voeg. Ek het voorheen geskryf dat ek wil die Wikipedia laat groei en hê dat mense oor ‘n groot verskeidenheid onderwerpe in hulle eie taal kan lees en leer.

Een aspek hiervoor waarvan ek baie hou, is om nuwe grammatika konstruksies te leer en gebruik. Ek soek aanlyn vir voorbeelde, byvoorbeeld ander artikels en ander geskrywe, om die regte gebruik te vind. Ek is gelukkig nou hoe maklik dit is om navorsing te doen, sonder om hiermee te sukkel. [Eintlik, ek glo ek het alreeds hieroor geskryf so ek moet seker nuwe idees begin kry!]

Ek wonder of mense nuwe Wikipedias wil begin skryf in uitgestorwe tale soos Akkadies, Elamities, Amorities en Oegarities of miskien in Siries, wat daal. Ek weet dis ‘n tipe hipster ding om te doen (wat geen rede is nie om te doen nie), maar daar bestaan een in Oudengels. Hierdie tale is onder die oudste geskrewe tale ter wêreld wat taalkundiges in vorige eeue ontsyfer het en daardie feit laat my die mees beïndruk. Miskien is dit baie onrealisties maar ek glo ander mense sou ook dieselfde dink. Wigskrif is deur soveel nuwe skrifte vervang en die rekenaar en internet is nog ‘n nuwe een.

Akkadiese wigskrif

Daar is net een nuus stukkie hierdie week, die oorlede van Nelson Mandela wat wêreldwyd berig word. Dit wys hoe ‘n groot impak hy het op almal gemaak, in Suid-Afrika en oorsee. Daar’s baie amper niks wat ek kan bydra so kyk ek die nuus en lees ek die artikels in die koerante en leer oor sy prestasies.

Almal het haar of sy gunstelinge berig so kies ek The Daily Mash (‘n spoof nuus webblad) gister wat Humans left with no one to impress gepubliseer het. Dis snaaks maar dit maak ‘n slimme punt. Dis waar; in die werklikheid is daar niemand wat so veel soos hy bereik het, ook gedoen het.

Ek het verlede jaar Op pad met Mandela: 15 lewenslesse gekoop. Die hoofstuk oor sy poging om Afrikaans te leer, is baie interessant. ‘n Vriend het hierdie foto gedeel wat ek nie vroeër gesien het, ‘n brief wat hy in Afrikaans geskryf het. Dis seker ‘n aspek waaroor ek twyfel meeste mense ken oor sy verblyf in Robbeneiland en in die ander tronke. Natuurlik is dit nie sy belangrikste prestasie nie maar dis nog baie interessant oor hoe hy sy vyand wou leer ken en om te oortuig dat hulle moet verander, sodat beide met mekaar kan onderhandel.

Mandela skryf ‘n brief in Afrikaans in 1975

Ek het vroeër oor my huidige groot belang geskryf, Akkadies/Babilonies, die Assiriese ryk, die geskeidenis van Mesopotomië en sy historiese kulture.

Een rede is dat ek amper elke naweek na die British Museum toe gaan, wat ‘n groot versameling goede uit die tydperk bevat. Ek het op so veel kere gaan kyk en dit was net iets nuuts om te kyk. Die ander rede is dat ek hierdie week Empires of the Plain: Henry Rawlinson and the Lost Languages of Babylon klaar gelees het. Dit vertel die storie van die moderne ondekking en ontsyfering van Akkadies/Babilonies. Dis ‘n ware boy’s own story, vol moedige jonge Britte manne uit in die Viktoriaanse tydperk. Die stryd om ‘n onverstaanbare tale te verstaan fassineer my, hoe hulle die eerste mense na duisende jare was wat die inskripsies kon lees en sien, hoe hulle die Akkadiese wigskrif skryfstelsel kon tolk – ‘n vorm waarvan is vir Oud Persies ook gebruik.

Ek dink meeste mense ken oor die Rosettasteen, wat sinoniem met die ontsyfering van vreemde tale is. Na my mening is die ontsyfering van Akkadies/Babilonies net so indrukwekkend. Nou dat ek die boek gelees het, waardeer en geniet ek dit meer om sekere beroemde objekte te sien wat ten toon in die museum gestel word, wat so ‘n belangrike rol in die ontsyfering gespeel het. Ek moet erken dat miskien die metodes om hulle te kry, onregverdig was. Hulle is amper gesteel so verstaan ek hoekom veel lande hulle objekte terug wil eis.

Ek het ‘n paar jaar gelede geskryf hoe veel ek van die British Museum hou. Vir my, as ‘n amateur Assirioloog, is dit fantasties om soveel stukke – silinders en steentjies – te sien, wat gratis te siene is. Hulle het narvorsers nuwe inligting help vind. Stukke wat honderde en duisende jaar oud maar nog vol idees wat nog baie hedendaags is. Ek hou daarvan om te gaan kyk en leer sonder om ver te moet ry om alles te sien, waarvoor ek baie gelukkig is. Die Louvre in Parys bevat ook ‘n beroemde versameling van Babiloniese stukke so moet ek nou ‘n Eurostar kaartjie koop om te gaan sien. Dit sou ‘n geleentheid wees om ‘n bietjie te reis.

Oud Persies wat in Akkadiese wigskrif skryfstelsel geskryf is

Ashurnasirpal II

Die Sondvloed-steentjie uit die Gilgamesh-epos

Soos veel Londenaars is ek ‘n bietjie te onwillig om Londen te verlaat, ek vergeet daar bestaan soveel plekke om te sien en te besoek. Ek kyk na my Suid-Afrikaanse vriende en hulle het soveel dorpe, stede en graafskappe besoek wat ek nooit een keer besoek het nie, plekke wat selfs Engelse vriende besoek het. Ek wil ‘n reisiger wees maar ek weet ek wil nie genoeg om die poging te maak om te gaan ry nie.

Op die ander kant weens my pa se loopbaan het ek na lande en stede oorsee en ook in Brittanje toe gegaan wat amper geen vriende heen toe gegaan het nie. Vervelige dorpies waarin ons gesin ‘n paar weke of maande of jare deurgebring het, plekke waar amper niks plaasvind nie. Ek onthou as kind dat ek altyd in die vakansies so verveld was. Ek het baie min mense geken – ek was op koshuis en ons het baie verhuis – so het dit ‘n groot indruk op my gemaak; ek wou nooit op die platteland of in ‘n klein dorpie bly nie. Ek verkies nou die groot stad waar ‘n mens kan anoniem wees, waar daar’s altyd die geleentheid om iets anders en nuuts te maak.

So, wat is my punt? Onlangs moes ek na ‘n klein dorpie toe buite Londen gaan vir twee vriende se bruilof partytjie. My ma bly in die omgewing so het ons vantevore kroeg toe vir middagete gegaan. In die aand het ek na die partytjie in ‘n hotel toe gegaan. Ek het weer besef hoe anders die land buite Londen is en ook hoeveel ek dit geniet het. Die lewe loop meer stadig verby wat ‘n bietjie vreemd voel. Terselfdetyd sien jy dat die verskille tussen Londen (en ander groot stede) en oral anders kleiner as die soortgelykhede is. Miskien het ek net nodig gehad om weg vir ‘n nag te gaan en die partytjie was so pret – die tema was die Dia de Muertos (Dag van die Dood) en ons almal het ons gesigte geverf soos Meksikaanse candy skulls (suiker skedels?) – maar dit was seker die moeite werd om my vriende se bruilof saam met hulle te vier.

In die oggend was ek bly om terug te kom maar ek weet ek moet meer van my land gaan sien.

My huidige groot belang – wat soos elke man se belange, uiters puntloos is – is die Akkadiese of Babilonese taal – ek het die artikel op Wikipedia geskryf – en die verskillende ou kulture van die antieke Midde-Oos. Een rede is dat ek tans ‘n paar boeke oor hierdie onderwerp en die ontdekking en ontsyfering van die tale lees, en ook dat daar baie goede is in die British Museum te siene. Ek het onlangs die Gilgamesh-epos gelees, die bekende Akkadiese gedig maar natuurlik die Engelse vertaling. Nou dat ek ‘n Kindle het, lees ek so veel meer as wat ek voorheen gelees het – en ek het altyd baie gelees.

Die voordeel is dat ek meer boeke kan aflaai en lees nou elke keer wanneer ek op die openbare vervoer ry. Ek het vroeër geskryf om te sê hoeveel ek van my Kindle hou maar as ek oor een ding moet pla, is dit dat ek nie maklik die internet daarop kan lees nie. Okei jy sê, dit is maar ‘n e-boekleser en nie ‘n internet-leser nie en dis goed dat ek net een ding daarop kan doen, ek konsentreer slegs op die boeke.

So hierdie lei tot ‘n nuwe kwessie, sou ek ‘n klein en goedkoop tabletrekenaar koop vir om Wikipedia en ander bronne te lees? Miskien is ek net ‘n bietjie moeg en verveld en ek soek iets interessants en opgewondes om daarna uit sien en om my geld uit te spandeer. Ja, ek vermoed dis die ware antwoord want my skootrekenaar is meer as goed genoeg vir alles wat ek wil doen. Dis snaaks soms hoe ons nuwe teknologie wil aanneem want in vergelyking laat ou teknologie amper nutteloos lyk. Ons is bereid om vinning te besluit dat ons moet opdateer, ons moet iets nuuts kry want ons wil glo dis beter as dié wat ons tans gebruik.

Een interessante ding is dat my selfoon (dis ‘n phablet) ‘n stylus het vir om te skryf of te skets. Al Akkadies in wigskrif skryfstelsel geskryf is, is die Akkadiese woord daarvoor, in die Romaanse skryfstelsel, qan tuppi. Nuwe tegnologie kom klaarblyklik uit die ou tegnologie.

Eerste wêreld probleme oor antieke wêreld saak.

Verlede week moes ek Liverpool toe met werk gaan, wat my eerste besoek in meer as dertig jare was sedert ek ‘n laaitie was. Ek wou nie eintlik gaan nie, ek wou nie vroeg opstaan om die trein te neem nie, ek wou nie buite die kantoor vir een dag wees nie, ek wou nie baie laat terug kom nie, maar vir werk redes was dit baie nuttig om te gaan.

Liverpool is vir ons Engelses en Brits ‘n bietjie anders. Dis nie soos die ander stede nie. Dit het sy eie trotse identiteit en daardie aksent. (Persoonlik is my gunstelinge aksent – na my tipe aksent uit suid-Engeland – dié uit Belfast.) Die stad is welbekend oor die wêreld vir The Beatles (nie ‘n fan nie) en die voetbal klub (ek sê voetbal, jy sê sokker, ons almal bring sekere woorde uit ons eie taal na ‘n nuwe taal).

Liverpool was op een keer een van die grootste porte ter wêreld. Handel en mense het daardeur vertrek, immigrante wat na noord-Amerika vertrek het, arme Ierse wat uit Ierland en die hongersnood moes vlug (en wat die unieke aksent help maak het) wat ‘n toevlugsoord in Liverpool gesoek het, mense vol hoop en wanhoop. En toe ook die duisdende slawe wat vervoer is.

Ek het reeds geweet dat Liverpool op een keer die belangrikste stad vir die slawehandel gewees het. Die stad het baie ryk daardeur geword, net soos ander stede in ander lande. Sommige burgers het ryk en beroemd geword en het groot huise gebou, strate dra nog hulle name. Slawerny het ‘n klein visserdopie na ‘n wêreld hawe help vervorm.

Die stad probeer nie om hierdie geskeidenis te ontken nie en dit herken die rol hulle het gespeel. Die International Slavery Museum vertel die storie van die slawehandel en ook die storie van die swarte gemeenskap in Liverpool, een van die oudste in Brittanje. Dit is gelê op die verdieping onder die Maritime Musuem waar ons werk konferensie plaasgevind het so na die konferensie het ons gaan besoek.

Ek het baie waardeer die geleentheid om na die museum toe te gaan waarvoor ek nie vroeër geken het nie, om die uitstallings te sien en te lees, om oor hierdie handel te leer. Die slawehandel het Brittanje groot en ryk help maak en soos veel ander lande het ons nie om verskoning daarvoor gevra nie. Dus is dit belangrik om mense daaroor te leer en om nooit te vergeet nie. Ek is bly ek besluit het om vroeg in die oggend die trein te neem om Liverpool toe te gaan, ek het meer geleer as ek verwag het om te leer.