Ek lees onlangs ‘n artikel in ‘n gratis Londense koerant wat my oor moderne joernalistiek laat dink het en die tipe nuus ons as lesers wil lees. Ek gee nie ‘n skakel aan die artikel vir klaarblyklike redes nie maar glo my as ek sê dit was so soetsappig, stroperig en gemaksugtig van die joernalis wat ek en ‘n vriend het daaroor hard gelag. Dit verbaas my dat só ‘n artikel gepubliseer kan word en hoekom die joernalis dink dit ‘n goeie idee was om in hul eie naam te skryf. Kwaliteit het beslis afgeneem.

Wat merkbaar is, is hoe joernalistiek verander het – en terselfdertyd hoe ek besef hoe oud ek word. Media word meer sosiale media met ‘n idee van burger joernaliste – ek dink hulle noem hulself vryskut. Wat in die verlede nuus, opinie en ontleding was en wat verduidelik en konteks gee word nou deur gevoelens – dié van beide die joernalis en die leser – vervang. Die leser begin glo hul veronderstellings en kommentare is nou so belangrik soos die skrywer se ontleding. Die tipe onderwerpe wat ek wil leer is nie die tipe onderwerpe waaroor koerante wil skryf nie. Jy lees of nie net wat hulle publiseer.

Die rol en vereistes van skrywers ook verander. Hoe maklik dit word om die leser te bereik hoe meer die kwaliteit en styl verander en word verloor. Mense skryf gratis vir aanlynse weergawe van koerante wat nodig het veel meer artikels dat jy lees meer en meer gesindikeerde en vertaalde artikels. Die bedrukte koerant begin verdwyn en word webblaaie en Facebook blaaie met ‘n gemeenskap lesers en die geleentheid van advertensie. Die leser stuur skakels aan hul vriende en versprei die koerante se skriftes oor die hele wêreld gratis. In die laas paar jaar het Die Stem en The South African Times gevou en The South African is nou net ‘n webblad wat ‘n jammer is want ek het altyd geniet om Dinsdagoggend ‘n kopie op te tel as ek werk toe loop.

Toe ek begin blog het was die blog toneel baie besig. Daar was ook die potgooi okes wat elke week hul gedagtes vir die wêreld uit gegooi het, mense vol persoonlikheid. Toe was daar omstrede oor die woord potgooi tussen Afrikaanssprekendes en Nederlandssprekendes. Ek onthou nie die redes hiervoor nie, maar nou die woord podgooi word gebruik.

Ek beskou myself nie as joernalis of skrywer nie. Ek is ‘n leerder van Afrikaans en ek skryf vir my die geleentheid om nuwe woorde en grammatika te oefen wat ek onlangs geleer het. Om myself uit te druk in ‘n vreemde taal is ‘n groot uitdaging en ek skryf nou net vir myself op ‘n Afrikaanse blog toneel van stilte sonder belangstellende lesers en skrywers.

—
Ek het geen foto vir hierdie pos nie.

Ek sukkel op die oomblik om onderwerpe te vind, om oor te skryf. Wel, ek het een goeie onderwerp waaroor ek wil skryf maar dis lank en ek dink om die artikel na ‘n die gratis koerant in te dien as dit goed genoeg is. En as ek dit in die waarheid skryf, so ek moet nie vertraag nie.

Ek het voorheen geskryf oor hoe ek ander sprekers wil vind maar my pogings met Suid-Afrikaanse sosiale groepe in Londen het tot dusver tot niks gelei nie wat ‘n teleurstelling was maar was nie ‘n groot verrassing nie. Ek dink veel ex-pat groepe het dikwels ‘n fokus op “rugby, braai en rugby trui” maar ek stel belang in tale.

Miskien sal ek meer sukses hê indien ek nou die ander, nie-Suid-Afrikaanse groepe vra of daar enige sprekers is onder die groepe vir mense wat vreemde tale praat. Daardie tipe groepe word natuurlik nie so gesluit aan eksterne belangstellendes nie.

‘n Paar week gelede het ek en ‘n paar Suid-Afrikaanse vriende ‘n soort Afrikaanse nag gehou toe ons almal net Afrikaans vir die hele aand praat. Daardie was ‘n goeie geleentheid om te oefen en dit is beslis makliker om te reël as om Suid-Afrikaanse groepe vir hulp te vra.

Veel Engelse Suid-Afrikaners sê dat hulle nou veel meer Afrikaans in Londen praat as toe hulle in Suid-Afrika was. Dit word ‘n tipe geheime taal sodat ander mense nie kan verstaan nie maar persoonlik wil ek nie onbeskof oor ander mense wees nie wat verstaan nie. Taal vir my is oor kommunikasie met ander mense en ek wil nie mense vervreem nie.

Afrikaans het alreeds genoeg negatiewe konnotasies oor homself. Mense verdink gewoonlik dat jy onbeskof oor hulle wees as jy skielik Afrikaans of ‘n ander taal begin praat. Ek wil vir almal oor die taal sê maar dis reeds moeilik met Suid-Afrikaners so weet ek min hoe mense belangstel.

Een van my oom se kinders bly al ‘n paar week lank in Londen en ek het alreeds vir haar gesê dat sy haar Afrikaans moet oefen voor ons ontmoet. Sy vermoed my Afrikaans is beter as haar s’n (dis waar, ek praat veel beter) maar soos almal wat vreemde tale praat, moet jy enige geleentheid gryp en oefen, en moenie oor die foute omgee nie. Hoe verduidelik jy vir mense dat hulle nie bang moet wees oor om een van hul land se tale te probeer praat nie?

Ek het vroeër geskryf oor my pogings om ander Afrikaanssprekers in Londen te vind. Ek het boodskappe aan ‘n paar Meetup groepe gestuur aangesien dit blyk amper die enigste weg te wees vir mense om sosialisering te organiseer; dis te vreemd om nuwe mense op Facebook te probeer om te ontmoet.

Ongelukkig is twee groepe baie stil of dood. Ek het terug gehoor van die ander wat die mees besig is en wag nou om ‘n lid te word sodat ek kan vra of iemand belangstel. Ja, alles is baie gekompliseerd en ek verstaan hoekom mense ten slotte opgee.

Die Suid-Afrikaanse koerant in Londen het onlangs verander en nou publiseer geen Afrikaans nie. Eintlik die koerant lyk nou meer soos ‘n vroulike lyfstyl tydskrif vol gesindikeerde nuus en artikels oor restaurante. Okei miskien is ek ‘n bietjie ru maar dis baie frustrerend as jy entoesiasties vir die taal is.

Ek dink elke jaar skryf ek oor hoe ek hierdie jaar nuwe mense wil vind en elke jaar vind ek niemand. Miksien maak ek die verkeerde tipe poging, soek in die verkeerde plek en dan volg ek nie die spore op nie. Die blogosfeer lyk nou baie stil – of miskien stel niemand belang in myne nie, die bliksems! Intussen sal ek net aanhou leer en lees soveel soos ek kan vind. Een dag sal ek dalk nodig hê om dit te praat.

Elke paar maande dink ek oor hoe ek nuwe geleenthede kan kry om Afrikaans te praat. Dis goed om te lees en te leer maar sonder om te praat verloor ek my woordeskat. Toe ek laas met Afrikaanssprekende vriende uitgehang het, het ek min Afrikaans gepraat. Soms voel jy dis net makliker om net Engels te praat sodat almal kan verstaan.

So, hoe vind jy ander sprekers in ‘n stad? In teorie is die antwoord die internet. ‘n Bietjie soos internet dating is daar webblaaie waarop jy kan (weer, in teorie) ander mense wat dieselfde stokperdjies het so as jy van rekenaar spele hou of wil ander perdryers vind kyk jy op Meetup byvoorbeeld.

Die probleem is dat Afrikaans ‘n klein taal is. Dis maklik vir leerders van Spaans byvoorbeeld, dis ‘n wêreld taal vol leerders uit elke land en in elke stad. Afrikaans is klaarblyklik nie so populêr nie en jy vind selde ander leerders. Dus soek jy op Suid-Afrikanase kuierplekke soos die koerant en die sosiale groepe vir ex-pats.

Die probleem soos ek op veel keer gesê het, is dat in die buiteland Suid-Afrikaanse kultuur uit braai, rugby en rugbytrui bestaan. Ek probeer nie om lid van hierdie groep word nie; ek kyk soms rugby of braai met Suid-Afrikaners maar ons is vriende en ander nie-Suid-Afrikaners kom saam. Nee, ek dink mense erken dat ex-pat groepe ‘n spesifieke rol het vir dié wat ver van hulle land is en jy sou ‘n bietjie vreemd lyk as jy vra om aan te sluit. Ek probeer nie om Suid-Afrikaner te wees nie – ek is nie, dis my pa wat uit die land kom – en soms toe ek met Suid-Afrikaners gesels het, voel ek dat hulle ‘n bietjie suspisieus oor my motiverings is. My motivering is net om Afrikaans te praat en te verbeter.

Daar’s ‘n paar Suid-Afrikaanse sosiale groep in Londen wat ek gevind het so skryf ek ‘n boodskap en verduidelik dat ek ander sprekers soek en vra of miskein het hulle lede (of ken hulle mense) wat dalk kan help. Ja, dit voel baie soos internet dating met jou eerste boodskap en jy wil hê nie dat jy baie vreemd lyk nie. ‘n Kort boodskap wat hulle uitnooi om te beantwoord. As jy soek nie, vind jy nie. Ek wag nou tot om terug te hoor.

Elke jaar maak ek ‘n beslissing dat ek meer Afrikaans moet praat, en elke jaar maak ek amper geen poging om só te doen. Ek vermoed hierdie jaar gaan weer in dieselfde weg ontvou.

Gedurende Kerfees het ek Frédrik ontmoet, hy’s Sjineser wat ook homself Afrikaans leer. Hy studeer nou in Engeland en het Londen toe vir ‘n paar dae gekom. Dit was baie goed om ‘n ander leerder te ontmoet en om in Afrikaans vir ‘n paar ure te praat. Ons praat tot dieselfde vlak maar ek moet sê sy Afrikaans is beter as myne want hy leer nou al net ‘n paar jaar lank.

Hierdie week het ek op e-pos met Egveny gepraat, hy’s ‘n Rus wie se Afrikaans verbasend is, veel beter as myne. Ek hou baie van hierdie tipe briefwisseling want ek kan sien hoe ander mense geleer het en hoe hulle die woordeskat en grammatika in hulle eie styl gebruik. Soms is dit makliker om ander leerders as eerstetaal-sprekers te vind om mee te gesels. Miskien soek leerders eerder na ander hulle tydgenote, ons is altyd op soek na nuwe inligting and ervaring om te praat.

So voel ek gelukkig dat ek reeds goeie geleenthede gehad het om te oefen, nou is al wat ek nou moet doen is om gemotioveerd te wees. Hoeveel kere het ek reeds hierdie gesê en hoe anders gaan hierdie jaar wees? Ek kan net iets anders doen om dit so te maak.