Op die moltrein elke dag lees ek blitz die gratis koerante wat op die stasies uitgegee word soos Metro (wat ek altyd in België en Nederland soek) en Evening Standard. Ek onthou nie die laaste keer toe ek ‘n uitgedrukte koerant gekoop het en gewoonlik lees ek die aanlynse weergawe. Dis makliker om op jou foon te lees en dit laat my dink dat omtrent tien of vyftien jaar gelede het ek elke dag die koerent gekoop. Hoe vinnig ons verander sonder om te merk.

Die Burger van 2023

In hierdie period het koerante self verander. Elke uur verskyn veel nuwe artikels wat wat oor ‘n wye maat onderwerpe berig uit verskillende lande. Weens die feit dat ons almal die jongste nuus lees wil, bestaan daar dalk ‘n druk om die leser tevrede te stel. Ek verfris die hele tyd die webblaaier. Elk af en toe vind ek iets wat so anders is, iets wat nuut is, wat my vertel van iets waarvan ek nie voorheen bewus was nie. Miskien ‘n idee, ‘n stuk geskiendenis, iets waaroor ek nie vroeër gedink het nie. Dit is ongelooflik hoe nou ons soveel kennis maklik kan ontdek.

Terselfdertyd verkyn daar meer skryf wat rêrig soos filler is. Ek blaai deur tientalle artikels en ek sien niks. Geen sleutelwoordjies, arguments of selfs ‘n narratief wat deur die skryf daal. Wat skryf die skrywer? Wat is die stukkie inligting wat hulle wil hê dat ek sal leer? ‘n Paar gedagtes en selfrefleksie en miskien ‘n swak grappie en dan staan ‘n paar honderd woorde op die blad sonder ‘n doel. Min navorsing, min verwysings, veel opinie en minder feite. Raak ek nou vinnig ouer want ek soek iets insiggewend, bestaan daat ‘n groeiende afstand tussen ek en die generasie huidige skrywsters? Die meningstukke en persoonlike belydenisse oor niservarings staan leeg op insig, vol op klagtes and les gee.

Hoe maklik word staaltjies en sosiale media geskrifte nuus wyd verspreide nuus. Die joernalis jag nie meer die storie nie, maar blyk te kyk na ‘n draad op sosiale media vol ander mense se gedagtes en reageerings en dan lees ek hierdie nuus. Op die een kant bestaan daar waarde om belangstelling rondom die storie te berig. Dit laat ons weet of die belangrik is en ons voel ‘n verbinding met die reageerings. Op die ander kant, word dit nuus net want ons vertel is dat dit nuus is?

Ek lees dat veel nasionale koerante het die beslissing gemaak om hul buitelandse nuusburo’s te sluit. Daar’s minder geld in die bedryf en dis makliker om die nuus te sindikeer of om zelfs AI te gebruik. Ek dink dat my gedagtes aan my belang in nuus uit die buiteland dui. Ek het subskripsie aan ‘n paar Amerikaanse en Suid-Afrikaanse publikasies om hul perspectief en nuus te kry. Die realiteit is, wil ek net Wikipedia artikels oor die nuus lees. Vir my is Wikipedia my soort joernalistiek en skryf.

Maar hou op, wat is die verskil tussen joernalistiek en ‘n blog? ‘n Goeie vraag beslis. Niemand lees wat ek skryf. Ek het die oue tye geniet toe die blogsfeer iets baie interessants en aktief was en toe mense en vreemdelinge kommentare gelos het. Daardie tydperk was lang voordat mense geld wil verdien en jou gedagtes en insig gemonetiseer is. Ons was destyds anoniniem sonder om lesers te moet lok.

Somer en mooi weer is nou verby as ek besef skielik weer dat ons nou vir amper vier hele maande moet werk totdat ons die volgende publieke vakansie dag – Kersfees – sal geniet. Dit voel vreemd dat ons vir so lank tydens die dae en nagte moet wag, wat langer en kouer raak sonder enige vakansie.

Dit lyk jy werklik voel dat somer nou, vir hierdie jaar, verby is. Dit voel so sterk om hierdie feit te besef. Somer is die hoogte punt van die jaar. Die August bank holiday weekend voel iets besonder. Jare gelede het ek elke keer na die Reading Festival (die stad in suidoos Engeland en geen boekfees) gegaan, en toe na die Notting Hill Carnival (padkos en blikkies, musiek en lawaai) op die Maandag. As die weer mooi is, wat gewoonlik die geval is, is al die kroeë vol, loop mense met drankies en gons die parke met groepe vriende.

Terselfdertyd, het ons nou min beperkings wat alles terug weer soos normaal laat voel. Op die een kant dra die meeste mense maskers op die moltrein en trein, op die ander kant gaan ek binnekort weer na concerts met vriende wat hierso uit die buiteland kom. Persoonlik het ek nie verwag dat ons so gou sulke dinge mag doen nie. Egter is ons al bereid om soos die oue dae weer te lewe?

Hier’s ‘n paar kiekies uit my somer.

Die loop – of treinrit – op Southend Pier, twee kilometers ver weg

Suid-Afrikaanse drankies. Ek niet nie al Buffelsfontein brouery nie

Ek is nog steeds besig aan Nederlands te studeer, nou meer as twee maande. Ek weet dat ek Afrikaans bo Nederlands kies want dit was die eerste taal wat ek myself gestudeer het en ook is die grammatika en spelling en alles veel makliker.

Soos almal studeer ek met Duolingo en vir nou is my doel om alle lesse tot vlak 5 te bereik sodat die hele “boom” voltooi is. Maar soos ek dikwels dink, leer mense beter as jy moet met ‘n pen skryf of tik. Dis maklik om die regte opsie te kies, maar moeiliker as jy moet dink wat die regte woord of spelling homself is. Toe ek Afrikaans begin studeer het, het ek al die oefeninge met pen en papier gedoen nes op skool.

Ek vind dat ek Nederlandse tekste vir leerlinge goed kan lees, byna so goed soos met Afrikaans. Dis moeiliker om lange tekste te lees en soms word ek deurmekaar tussen ‘n woord se spelling in die ander taal. Die “ij” en “sch” lyk soms nog steeds ‘n bietjie vreemd. Op die ander kant, ek dink my Afrikaanse uitspraak is nader aan Nederlands so kan ek erg goed na video’s luister.

Ek luister vanweek na ‘n baie goeie podgooi Read, read, read… NOT listen, listen, listen op die uitskende I Will Teach You A Language oor die aanleer van vreemde taal wat praat oor hoe belangrik dit is om te lees. Ja taal betref aan kommunikasie en die maklikste vorm is om met ander mense te praat. Maar vir leerders op alle vlakke is dit ‘n uitdaging om te praat en om te luister. Ek weet hoe ek kan die sin uitwerk as ek lees, ek kan weer lees om seker te maak op my eie spoed. Die enige geheim is dat jy moet, soos die podgooi sê, lees, lees, lees… en lees, lees en lees nog meer.

Ek het nou ‘n subscripsie vir die Vrye Weekblad en gister toe ek op die bus sit en ry het, lees ek die lange artikels sonder om te veel woorde in die woordeboek te moet kyk. Ek moet ‘n mikpunt maak om elke dag minstens een lange artikel te lees sodat ná ‘n klompie weke sal ek ‘n gewoonte gestig het.

Ek het gedink om oor video’s te maak, maar ek voel dis nie vir my nie. Ek kyk graag die video’s van leerders (hoofsaaklik in Esperanto) en vir onderwysers (hoofsaaklik in Nederlands) – so ja almal praat staig and klaar – en ek hou daarvan dat ek kan volg. Maar video’s is iets anders. Jy moet ‘n verpligting maak om nuwe enes op ‘n gereelde basis te maak. Hulle moet professioneel lyk. En dan moet jy jouself of jou aanlynse kanaal bevorder.

Ek is nie so seker dat ek só is nie. Ek is beslis ‘n ekstrovert (almal anders aanlyn is skynbaar ‘n introvert, volgens hul baie video’s, twiets, skrywes, Instragram…), maar ek is nou al meer as sewe-en-twintig jare lank aanlyn en ek hou van ‘n vorm anonimiteit of pseudonimiteit. Wat wil ek bereik of wie wil ek uitstrek? Afrikaans as ‘n taal het sy eie probleme en ek veg soms om klaar te maark dat ek van die taal – en ander tale – as medium van kommunikasie hou, hoekom wil ek meer stryde veg? Hoeveel mense wil leer? ‘n Paar mense saai video’s uit, so hoe kan ek myne anders (en mos beter) lyk?

Die ander probleem is dat ek nie genoeg fokus het nie. Miskien is die waarheid dat ek nie die werk wil doen nie om meer “suksesvol” te word of om meer te bereik. Ek kan doen alles wat ek wil as ek die poging maak so miskien is dit beter om iets nuuts te probeer en dan die pad loop wat voor jy lê.

Soos jy weet (okei ek weet niemand lees nie) maar ek maak seker altyd dat ek ten minstens een nuwe pos elke maand skryf. Dis ‘n bietjie dissipline vir my om myself fris te hou. So wat’s nuut? Die werkplek raak nou meer besig en daar’s baie veel meer mense op strate en in die stad. Die kroeë en restaurants maak ook nou oop, maar jy moet ‘n sosiale afstand hou. Eintlik ek hou nou baie meer van kroeë as in die verlede en die atmosfeer is lekker en vriendelik. Jy voel soos belangrike gaste in ‘n geheime klub wat mag ingaan en jou oude lewe weer ervaar.

Ek het nie ‘n Afrikaans les al ‘n paar week lank geboek nie. Een rede is dat ek elke dag na die kantoor toe gaan en gewoonlik is ek te gelukkig om by die kantoor tot laat te bly want die waarheid is, is daar baie min anders in my vrye tyd te maak. Dus kom ek laat terug by duie huis en te laat vir ‘n les.

Op die ander kant het ek onlangs ‘n paar vriende gaan sien en ek het ‘n bietjie Afrikaans gesels met ‘n vriend se vrou. Sy sê dat deesdae praat sy amper geen Afrikaans nie sodat nou ek soos ‘n gesoekde man voel want ek gryp elke geleentheid om te praat. Ek was ook in ‘n kroeg onlangs en ek hoor dat die eienaar ‘n Suid-Afrikaner is so het ek nou ‘n rede om terug te gaan om ‘n gesprek aan te knoop. Daar is altyd ‘n geleentheid as jy soek om die Suid-Afrikaanse bende in te sypel.

Nou kom die vakensie nader en ek sal ‘n bietjie verlof neem. Wat kan ek hierdie jaar doen? Ek was van plan om môre na ‘n musiekfees in België by te woon wat natuurlik uitgestel is. Ek voel dis baie onverantwoordelik om oorsee te gaan tydens ‘n pandemie. Wil mense jou verwelkom? Ek meen nie dat mense in die buiteland sal jou onwelkom laat voel nie, maar die aansteeklikheid koers daal en verhoog en ons moet ons eie and almal ander se veiligheid oorweeg. Nee, ek dink hierdie jaar moet ek Engeland gaan leer ken en ek het minder entoesiasme vir hierdie beslissing as die verlange om op die trein deur baie verskillende Europese lande te rondswerf.

Ek is van plan om ‘n Afrikaanse dag te hou. Die idee is op een Saterdag net Afrikaans te praat. Neem lesse op italki, praat met Afrikaanse vriende op Skype of in die kroeg, kyk Afrikaanse video’s en flieks ensovoorts. Ek vermoed ek sal die hele dag spandeer sonder om met iemand anders uit te hang.

Ek het ook baie van hierdie video deur Lindie Botes gehou, If I’m a polyglot, why are my videos in English?. Daar’s min goeie Afrikaanse video’s wat makklik is om te volg soos hierdie een – afrikaans.com is ook baie goed – en ek hou baie van die vraag, hoekom praat soveel leerders of poliglotte in Engels op YouTube video’s oor wat hulle studeer en nie praat in die vreemde taal homself nie? (Ek het reg verstaan, nè?)

Ek wil geïnspireerd en gemotiveerd word deur hul pogings en ek soek goede wat makklik is te verstane. Om oor die boeke en oefeninge te lees lyk my minder interessant. Skryf ‘n blog en oefen die taal asseblief! Okei soos jy weet, gaan niemand ooit jou blog lees nie maar as jy net een leerder kry dan sien jy die impak ja maak – of soos ek vir myself vertel elke keer dat ek skryf.

Soos amper elk ander Londenaar sit ek by die huis en dink oor die jaar en waaroor ek in die komende maande sal kan maak. Vanweë die huidige siekte situasie met covid-19, mag ons amper niks maak nie. Ja, ek is gesond en ek het werk en ek word betaal dus het ek in die waarheid niks waaroor ek mag kla nie behalwe die feit dat hier in Londen is amper alles geslote.

My werk betref ‘n bietjie aan die huidige situasie maar ek vermoed dat baie mense ook hul werk só kan beskryf, alhoewel ek moet na die kantoor gaan. Die openbare vervoerdiens en die paaie is leeg. Dus moet ek planne maak oor wat ek gaan doen by die huis wanneer ek mag niks anders maak nie.

Ek het verlede maand ‘n les op italki geneem het en ek moet meer kry. Ek her vir die onderwyser gesê dat wil hê dat iemand my geskriftes sal proeflees en ek skryf nou ‘n paar kort artikels vir Wikipedia.

Ek lees tans Oor krygers, korrelkoppe en konkelaars: Ongewone verhale uit ons verlede, wat ek baie geniet. Dis seker ‘n groot uitdaging om ‘n ander hele boek in Afrikaans te lees. Soos veel ander leerders, moet ek aanvaar dat ek nie alle die nuwe woorde kan leer nie. Ek het nie genoeg tyd om altyd na die woordeboek te verwys nie, maar die belangrikste saak is om die sin te volg en moenie probeer om alles perfek te verstaan nie. Ek is nie alleen om hiermee te sukkel.

Die boek homself laat my na die uitstekende Rogues, Rebels and Runaways: Eighteenth Century Cape Characters herinner. Seker hierdie tipe boeke betref hoofsaaklik aan die lewes van blankes of Europese reisigers en matrose, en dan betref ‘n bietjie aan dié wat verband aan die Nederlandse setlaars is, soos die slawe uit Afrika-lande of Oos-Asië en gemeenskappe wat van die Nederlandse beheersing afhang.

By die huis wil my twee katte op my skoot sit en slaap so ek dink hulle is bly om te hê dat ek by die huis is. Miskien is hierdie die grootste probleem vir my; ek is gelukkig om op die sofa te sit en om televisie te kyk of na podgooie te luister met my katte sonder om te studeer. Vir my dikwels is die bron van onaktiwiteit om twee katte te besit. Dit laat my veel verskonings maak wanneer ek is net lui.

Dave en Frank

So dis nou Oudjaarsaand en ek besef ek moet iets nuuts in die Desember-maand skryf! Wat nuus kan ek vir julle vertel (ek hoop julle lees) sonder dat ek nog steeds lees en studeer, maar elke jaar raak dit moeliker and stadiger?

Ek het gister Afrikaans met ‘n vriend en haar broer gepraat wat lekker was en ons praat oor hoe mense ‘n tweede taal aan kleintjies leer. Maar soos dikwels raak dit makliker vir ons om in Engels te praat aangesien dat die ander vriende nie Afrikaans ken nie. Ek lees oor die poliglot gemeenskap, wat my baie beïndruk, maar die gesprekke kom te dikwels uit ‘n Engelstalige perspektief (ander tale is beskikbaar) soos “Op skool kon ek g’n vreemde taal praat nie, maar ek is nou vuring en studeer ‘n klompie tale”.

Dus was dit interessant om van ‘n Afrikaans vriend te hoor wat probeer die taal met haar kleintjies in Londen praat. Dikwels hou volwasse mense (veral dié soos ek wat geen kinders het nie) vas aan die geloof dat as jy aan dring om die ander taal te praat, sal die kinders maklik praat. Hoe verkeerd daai idee is, maar hulle vertel oor hoe hulle van kleins af ‘n ander taal op skool moes leer. Hoe was hulle ervaring, hoe het hulle gesukkel? Die mense is volop wat Engels as tweede of derde taal moes leer, maar dit lyk vir my niemand vra hulle vir raad nie. Ek sal na hulle luister en hopelik ‘n bietjie inligting leer.

Hierdie jaar het ek ‘n paar nuwe sprekers en leerlinge ontmoet wat altyd ‘n mooi ervaring is. Nes met Livejournal and MySpace het almal al jare lank verlaat en het na ander en nuwe sosiale media getrek, en elke keer skryf hulle minder en minder. Verbindings en verhoudings is die bestemming. Ek het ‘n aanlynse les geneem en wanneer ek geld kry sal ek ‘n klompie lesse met ‘n plan koop. Feitlik het ek verlede week ‘n bietjie Afrikaans met my pa en my skoonsuster se ma gesels, wat ek baie waardeer het. Hulle kom uit Afrika, maar ek ken mos beter Afrikaans.

Ek wil meer reis in Europa doen, so veel soos moontlik. Ek het baie geniet om na Spanje (ja, ek het in ‘n Spaanse dorpie op die grens gekuier!) en Portugal toe te gaan. Op die een kant was ek ‘n bietjie te skaam om te probeer praat, maar op die ander kant het ek weer besef hoe mooi dit is om oorsee te gaan en in die plaaslike taal vol vertroue vra, “Verskoon my, praat jy Engels?”

Wat ‘n tyd om te lewe!